جلد 10 - شماره سال ۱۳۹۹
جلد (10): 203 |
برگشت به فهرست نسخه ها
تأثیر کاربرد بستهٔ آموزشی غلبه بر درماندگی آموخته‌شده بر احساس درماندگی در زنان مبتلا به سرطان پستان
1- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، گروه روانشناسی
2- گروه روانشناسی استثنایی، دانشکدهٔ روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی
2- گروه روانشناسی استثنایی، دانشکدهٔ روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده: (2121 مشاهده)
زمینه وهدف: مطالعات نشان می‌دهد، سرطان پستان بر افزایش میزان استرس، افسردگی، اختلالات روانی و کندشدن روند درمانی افراد تأثیر به‌سزایی دارد. باتوجه به شیوع نسبتاً زیاد این سرطان در زنان، به‌کارگیری راهبردهایی جهت توان‌مند‌سازی روان‌شناختی زنان مبتلا توصیه شده است. هدف از مطالعهٔ حاضر تدوین بستهٔ آموزشی غلبه بر درماندگی آموخته‌شده و اثربخشی آن بر احساس درماندگی در زنان مبتلا به سرطان پستان بود.
روش‌بررسی: این پژوهش در دو مرحله‌ٔ کیفی و کمّی انجام شد. به‌منظور تدوین بستهٔ آموزشی غلبه بر درماندگی آموخته‌شده بر احساس درماندگی در زنان مبتلا به سرطان پستان از روش تحلیل کیفی مبتنی بر تحلیل محتوا استفاده شد. همچنین به‌منظور تعیین اثربخشی بستهٔ ذکرشده، روش نیمه‌آزمایشی دوگروهی (آموزش و گواه) و دومرحله‌ای پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه به‌کار گرفته شد. در بخش کیفی، جامعه‌ٔ آماری خبرگان مجرب دانشگاه‌ها، مدیران و صاحب‌نظران حوزه‌ٔ مداخلات روانشناسی مثبت بودند. همچنین در بخش کمّی جامعه‌ٔ پژوهش زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه‌کننده به بخش درمانی مرکز تحقیقات سرطان و بیماران درمانگاه ولیعصر واقع در بیمارستان امام خمینی در سال 1397 بودند. نمونه‌گیری به‌روش هدف‌مند انجام پذیرفت و ۳۰ نفر به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و گواه (۱۵ نفر) قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامهٔ سبک‌های اسنادی (پترسون و سلیگمن، ۱۹۸۴) به‌کار برده شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، تحلیل کوواریانس چندمتغیره با کمک نرم‌ا‌فزار SPSS نسخهٔ به‌کار گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش غلبه بر درماندگی آموخته‌شده باعث کاهش سبک درونی/بیرونی منفی (۲۳٫۸۲۹=F و ۰٫۰۰۱>p)، ثبات/عدم ثبات منفی (۱۴٫۱۳۱=F و ۰٫۰۱۰>p)، سبک عام/خاص منفی (۱۹٫۰۸۱=F و ۰٫۰۰۱>p) و نیز افزایش سبک‌های مثبت یعنی سبک درونی/بیرونی مثبت (۷٫۸۶۸=F و ۰٫۰۱۰=p)، ثبات/عدم ثبات مثبت (۷٫۱۱۰=F و ۰٫۰۱۴=p) و سبک عام/خاص مثبت (۱۰٫۹۴۳=F و ۰٫۰۰۳=p) شده است.
نتیجه‌گیری: درمداخله‌ای که با استفاده از بستهٔ غلبه بر درماندگی آموخته‌شده انجام شد، بیماران مبتلا به سرطان پستان با کاربست سبک مقابلهٔ کارآمد مسئله‌مدار در کنار سبک‌های اسنادی سازگارانه، از مهارت‌های شناختی خود برای تبیین استرس ناشی از بیماری خود استفاده کردند و توانستند راه‌حل‌های مناسبی را برای کاهش نگرانی‌ها پیدا کنند؛ بدین ترتیب باید گفت کاهش استرس باعث افزایش اعتماد به نفس و بهبود وضعیت سلامتی بیمار می‌شود.
روش‌بررسی: این پژوهش در دو مرحله‌ٔ کیفی و کمّی انجام شد. به‌منظور تدوین بستهٔ آموزشی غلبه بر درماندگی آموخته‌شده بر احساس درماندگی در زنان مبتلا به سرطان پستان از روش تحلیل کیفی مبتنی بر تحلیل محتوا استفاده شد. همچنین به‌منظور تعیین اثربخشی بستهٔ ذکرشده، روش نیمه‌آزمایشی دوگروهی (آموزش و گواه) و دومرحله‌ای پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه به‌کار گرفته شد. در بخش کیفی، جامعه‌ٔ آماری خبرگان مجرب دانشگاه‌ها، مدیران و صاحب‌نظران حوزه‌ٔ مداخلات روانشناسی مثبت بودند. همچنین در بخش کمّی جامعه‌ٔ پژوهش زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه‌کننده به بخش درمانی مرکز تحقیقات سرطان و بیماران درمانگاه ولیعصر واقع در بیمارستان امام خمینی در سال 1397 بودند. نمونه‌گیری به‌روش هدف‌مند انجام پذیرفت و ۳۰ نفر به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و گواه (۱۵ نفر) قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامهٔ سبک‌های اسنادی (پترسون و سلیگمن، ۱۹۸۴) به‌کار برده شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، تحلیل کوواریانس چندمتغیره با کمک نرم‌ا‌فزار SPSS نسخهٔ به‌کار گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش غلبه بر درماندگی آموخته‌شده باعث کاهش سبک درونی/بیرونی منفی (۲۳٫۸۲۹=F و ۰٫۰۰۱>p)، ثبات/عدم ثبات منفی (۱۴٫۱۳۱=F و ۰٫۰۱۰>p)، سبک عام/خاص منفی (۱۹٫۰۸۱=F و ۰٫۰۰۱>p) و نیز افزایش سبک‌های مثبت یعنی سبک درونی/بیرونی مثبت (۷٫۸۶۸=F و ۰٫۰۱۰=p)، ثبات/عدم ثبات مثبت (۷٫۱۱۰=F و ۰٫۰۱۴=p) و سبک عام/خاص مثبت (۱۰٫۹۴۳=F و ۰٫۰۰۳=p) شده است.
نتیجه‌گیری: درمداخله‌ای که با استفاده از بستهٔ غلبه بر درماندگی آموخته‌شده انجام شد، بیماران مبتلا به سرطان پستان با کاربست سبک مقابلهٔ کارآمد مسئله‌مدار در کنار سبک‌های اسنادی سازگارانه، از مهارت‌های شناختی خود برای تبیین استرس ناشی از بیماری خود استفاده کردند و توانستند راه‌حل‌های مناسبی را برای کاهش نگرانی‌ها پیدا کنند؛ بدین ترتیب باید گفت کاهش استرس باعث افزایش اعتماد به نفس و بهبود وضعیت سلامتی بیمار می‌شود.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
روانشناسی
فهرست منابع
1. Bajpai J, Shylasree TS. Sexual quality of life in breast and ovarian cancer survivors: Tip of the iceberg! Journal of Cancer Policy. 2018;15:100–3. [DOI]
2. Harter S, Waters P, Whitesell NR. Relational self-worth: differences in perceived worth as a person across interpersonal contexts among adolescents. Child Dev. 1998;69(3):756–66.
3. Rezaei M, Elyasi F, Hamzehgardeshi Z, Janbabai G, Moosazadeh M. Stress Management in Patients with Breast Cancer Using a Supportive Approach: A systematic Review. Arch Breast Cancer. 2019;6(1):6–16. [DOI]
4. Khodadadi Sangdeh J, Tavalaeyan SA, Bolghan-Abadi M. The effectiveness of positive group psychotherapy in increasing the happiness among mothers of children with special needs. Journal of Family Psychology. 2014;1(1):53–62. [Persian] [Article]
5. Aspinwall LG, Richter L, Hoffman III RR. Understanding How Optimism Works: An examination of optimists’ adaptive moderation of belief and behavior. In: Change CE. Optimism & Pessimism: Implications for theory, research, and practice. Washington, DC, US: American Psychological Association; 2001. pp: 217–38.
6. Wellenzohn S, Proyer RT, Ruch W. Humor-based online positive psychology interventions: A randomized placebo-controlled long-term trial. The Journal of Positive Psychology. 2016;11(6):584–94. [DOI]
7. Ochoa C, Casellas-Grau A, Vives J, Font A, Borràs J-M. Positive psychotherapy for distressed cancer survivors: Posttraumatic growth facilitation reduces posttraumatic stress. International Journal of Clinical and Health Psychology. 2017;17(1):28–37. [DOI]
8. Horney DJ, Smith HE, McGurk M, Weinman J, Herold J, Altman K, et al. Associations between quality of life, coping styles, optimism, and anxiety and depression in pretreatment patients with head and neck cancer. Head Neck. 2011;33(1):65–71. [DOI]
9. Gander F, Proyer RT, Ruch W. Positive psychology interventions addressing pleasure, engagement, meaning, positive relationships, and accomplishment increase well-being and ameliorate depressive symptoms: a randomized, placebo-controlled online study. Front Psychol. 2016;7:686. [DOI]
10. Monteiro S, Torres A, Lima M, Teixeira RJ, Pereira A. Effects of a Psycho-Educational Intervention with Mindfulness-Based Strategies in Breast Cancer Survivors. In: Advances in Mental Health Studies [Internet]. AvidScience Pub; 2018. Available from: [Article]
11. Jafari A, Goudarzian AH, Bagheri Nesami M. Depression in Women with Breast Cancer: A Systematic Review of Cross-Sectional Studies in Iran. Asian Pac J Cancer Prev. 2018;19(1):1–7. [DOI]
12. Vargas GA, Arnett PA. Attributional style and depression in multiple sclerosis: the learned helplessness model. Int J MS Care. 2013;15(2):81–9. [DOI]
13. Selene G-C, Omar C-IF, Silvia A-P. Palliative care, impact of cognitive behavioral therapy to cancer patients. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 2016;217:1063–70. [DOI]
14. Jacobson NS, Truax P. Clinical significance: a statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. J Consult Clin Psychol. 1991;59(1):12–9. [DOI]
15. Ogles BM, Lunnen KM, Bonesteel K. Clinical significance: history, application, and current practice. Clin Psychol Rev. 2001;21(3):421–46. [DOI]
16. Peterson C, Semmel A, von Baeyer C, Abramson LY, Metalsky GI, Seligman MEP. The attributional Style Questionnaire. Cogn Ther Res. 1982;6(3):287–99. [DOI]
17. Abramson LY, Seligman ُME, Teasdale JD. Learned helplessness in humans: critique and reformulation. J Abnorm Psychol. 1978;87(1):49–74.
18. Seligman M. Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. New York, NY: Atria Paperback. 2012.
19. Alvarez-Jimenez M, Gleeson JF, Bendall S, Penn DL, Yung AR, Ryan RM, et al. Enhancing social functioning in young people at Ultra High Risk (UHR) for psychosis: A pilot study of a novel strengths and mindfulness-based online social therapy. Schizophr Res. 2018;202:369–77. [DOI]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |