زمینه و هدف: اضطراب امتحان یکی از مشکلات شایع در بین دانش آموزان می باشد که علاوه بر ایجاد مشکلات تحصیلی موجب ایجاد مشکلات رفتاری در بین آنها نیز می باشد. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش برنامه های مختلف(خوشبینی، تنظیم هیجان و ذهن آگاهی) در کاهش تعلل ورزی دانش آموزان مبتلا به اضطراب امتحان بود.
روش: این مطالعه ازنوع مطالعه آزمایشی پیش آزمون ،پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر ترکمانچای در سال تحصیلی 95-96 بود. بعد از بررسی و اجرای آزمون و انجام مصاحبه چهار گروه 20 نفره انتخاب شدند. افراد به صورت انتخاب تصادفی ساده در گروهها قرار گرفتند و پیش آزمون در خصوص میزان تعلل ورزی دانش آموزان اجرا شد. در همین رابطه هریک از گروهها در معرض یکی از روشهای اموزش خوشبینی، ذهن آگاهی و نتظیم هیجان قرار گرفتند. بعد از اجرای 8 جلسه برنامه آموزش هر یک از گروهها با یکدیگر و گروه کنترل مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج پیش آزمون و پس آزمون گروه ها در مورد تاب اوری دانش آموزان مورد مقایسه قرار گرفت و از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیره در سطح معناداری 05/0 با استفاده از نرم افزارspss23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: با توجه به نتایج و براساس اثر مداخله آموزش های ذهن آگاهی، خوش بینی، و تنظیم هیجانی بر تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان با اندازه اثر 291/0= ή Partial ، 272/10= (3،75) F اثر معنی داری داشت (001/0=P).
نتیجه گیری: نتایج نشانگر اثربخشی هرسه روش آموزش در کاهش تعلل ورزی بود ولی ازبین این روشها روش آموزش تنظیم هیجان بابیشترین تفاوت در میانگین ،بیشترین تاثیر و بعد از آن روش خوشبینی و در آخر ذهن آگاهی بودند.