جلد 11 - شماره سال ۱۴۰۰
جلد (11): 35 |
برگشت به فهرست نسخه ها
حدیث ولی زاده1 
، وحید احمدی* 2
، وحید احمدی* 2
1- دانشکدهٔ علوم انسانی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی
2- گروه روانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی
2- گروه روانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده: (935 مشاهده)
زمینه و هدف: داشتن کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم فشار روانی زیادی به خانواده به‌خصوص مادران وارد می‌کند که سبب ایجاد تنش می‌شود. هدف پژوهش حاضر، مقایسهٔ اثربخشی درمان شناختی‌رفتاری و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم شهر کرمانشاه بود.
روش‌بررسی: طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه‌آزمایشی ازنوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی ماداران دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم شهر کرمانشاه در سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند. چهل‌و‌پنج نفر از افراد واجد شرایط و داوطلب انتخاب به‌شیوۀ تصادفی با لحاظ‌کردن ملاک‌های ورود و خروج در سه گروه (درمان شناختی‌رفتاری، درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد و گواه) قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامهٔ کیفیت زندگی (سازمان بهداشت جهانی،۱۹۶۹) بود. مداخلات دو گروه آزمایش به‌صورت گروهی به‌مدت هشت جلسۀ نوددقیقه‌ای و دو بار در هفته اجرا شد. داده‌ها با آزمون‌های آماری تحلیل واریانس یک‌طرفه، کای‌اسکوئر پیرسون، تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بنفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۶ تحلیل شدند. سطح معناداری تمامی آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، پس از حذف اندازهٔ اثر پیش‌آزمون، تفاوت سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) در پس‌آزمون در متغیر کیفیت زندگی و مؤلفه‌های آن شامل سلامت جسمانی، سلامت روان، روابط اجتماعی و سلامت محیط معنادار بود (۰٫۰۰۱>p)؛ همچنین بین اثر درمان شناختی‌رفتاری و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم تفاوت معناداری وجود نداشت؛ اما بین هر دو گروه درمان مذکور با گروه گواه در متغیر کیفیت زندگی تفاوت معنادار مشاهده شد (۰٫۰۰۱>p).
نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج پژوهش، استفاده از درمان شناختی‌رفتاری و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد می‌تواند در بهبود کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم مفید و مؤثر باشد.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
روانشناسی
فهرست منابع
1. 1. Crowell JA, Keluskar J, Gorecki A. Parenting behavior and the development of children with autism spectrum disorder. Compr Psychiatry. 2019;90:21–9. [DOI]
2. 2. Bluth K, Roberson PNE, Billen RM, Sams JM. A stress model for couples parenting children with Autism spectrum disorders and the introduction of a mindfulness intervention. J Fam Theory Rev. 2013;5(3):194–213. [DOI]
3. 3. Christensen DL, Bilder DA, Zahorodny W, Pettygrove S, Durkin MS, Fitzgerald RT, et al. Prevalence and characteristics of autism spectrum disorder among 4-year-old children in the Autism and developmental disabilities monitoring network. J Dev Behav Pediatr. 2016;37(1):1–8. [DOI]
4. 4. Mohammadi F, Rakhshan M, Molazem Z, Zareh N, Gillespie M. Parents’ perspectives on family violence against children with Autism. Arch Iran Med. 2019;22(9):505–10.
5. 5. Rios K, Aleman-Tovar J, Burke MM. Special education experiences and stress among Latina mothers of children with Autism Spectrum Disorder (ASD). Research in Autism Spectrum Disorders. 2020;73:101534. [DOI]
6. 6. Hayes SA, Watson SL. The impact of parenting stress: a meta-analysis of studies comparing the experience of parenting stress in parents of children with and without autism spectrum disorder. J Autism Dev Disord. 2013;43(3):629–42. [DOI]
7. 7. Barroso NE, Mendez L, Graziano PA, Bagner DM. Parenting stress through the lens of different clinical groups: a systematic review & meta-analysis. J Abnorm Child Psychol. 2018;46(3):449–61. [DOI]
8. 8. Lovell B, Moss M, Wetherell M. The psychosocial, endocrine and immune consequences of caring for a child with autism or ADHD. Psychoneuroendocrinology. 2012;37(4):534–42. [DOI]
9. 9. Kuhlthau K, Payakachat N, Delahaye J, Hurson J, Pyne JM, Kovacs E, et al. Quality of life for parents of children with autism spectrum disorders. Research in Autism Spectrum Disorders. 2014;8(10):1339–50. [DOI]
10. 10. Gould ER, Tarbox J, Coyne L. Evaluating the effects of Acceptance and Commitment Training on the overt behavior of parents of children with autism. Journal of Contextual Behavioral Science. 2018;7:81–8. [DOI]
11. 11. Bazarfeshan B, Kargar Dolatabadi A, Mohammadi M, Sarmadi P, Lakzaei J, Hosseininejad S-M, et al. Quality of life of the mothers of children with autism. Journal of Gorgan University of Medical Sciences. 2019;20(4):77–82. [Persian] [Article]
12. 12. Kiani B, Nami M. A comparative analysis on quality of life in mothers of autistic, blind, and normal-functioning children. Journal of Advanced Medical Sciences and Applied Technologies. 2016;2(2):213–9. [Persian] [DOI]
13. 13. Sreekeerthi D, Kumar P M. A comparative study of quality of life in caregivers of autism and normal children. Scholars Journal of Applied Medical Sciences. 2017;5(9D):3793–8. [Article]
14. 14. Khodayari Fard M. Effectiveness of cognitive-behavioral therapies combined with medication therapy and schizophrenic disorder interventions (case study). Journal of Psychology and Education. 2003;33(1):77-102. [Persian]
15. 15. Riahi F, Khajeddin N, Izadi Mazidi S, Eshrat T, Naghdi Nasab L. The effect of supportive and cognitive- behavior group therapy on mental health and irrational believes of mothers of Autistic children. Jundishapur Scientific Medical Journal. 2012;10(6):637–45. [Persian] [DOI]
16. 16. Dehghani Y. Efficacy of cognitive behavioral therapy on mental health and irrational beliefs of mothers with Autistic children. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences. 2016;26(135):87–98. [Persian] [Article]
17. 17. Hayes SC, Levin ME, Plumb-Vilardaga J, Villatte JL, Pistorello J. Acceptance and commitment therapy and contextual behavioral science: examining the progress of a distinctive model of behavioral and cognitive therapy. Behav Ther. 2013;44(2):180–98. [DOI]
18. 18. Poddar S, Sinha VK, Urbi M. Acceptance and commitment therapy on parents of children and adolescents with autism spectrum disorders. International Journal of Education and Psychological Researches. 2015;1(3):221–5.
19. 19. Taghvaei D, Jahangiri MM, Zarebidaki Z. Effectiveness of acceptance and commitment therapy on psychological flexibility and health promotion among mothers with Autistic children. Iranian Journal of Health Education and Health Promotion. 2019;7(2):143–53. [Persian] [DOI]
20. 20. Zare Bidaki Z, Jahangiri MM. Effectiveness of acceptance commitment therapy on the quality of life among mothers with Autistic children. Quarterly Journal of Women and Society. 2019;10(37):29–44. [Persian] [Article]
21. 21. Fashler SR, Weinrib AZ, Azam MA, Katz J. The use of acceptance and commitment therapy in oncology settings: a narrative review. Psychol Rep. 2018;121(2):229–52. [DOI]
22. 22. Batink T, Bakker J, Vaessen T, Kasanova Z, Collip D, van Os J, et al. Acceptance and commitment therapy in daily life training: a feasibility study of an mhealth intervention. JMIR Mhealth Uhealth. 2016;4(3):e103. [DOI]
23. 23. Quinn GP, Keough MJ. Experimental design and data analysis for biologists. New York: Cambridge University Press; 2002, pp:23–49.
24. 24. Nejat S, Montazeri A, Holakouie Naieni K, Mohammad K, Majdzadeh SR. The World Health Organization quality of Life (WHOQOL-BREF) questionnaire: Translation and validation study of the Iranian version. Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research. 2006;4(4):1–12. [Persian] [Article]
25. 25. Bonomi AE, Patrick DL, Bushnell DM, Martin M. Validation of the United States’ version of the World Health Organization Quality of Life (WHOQOL) instrument. J Clin Epidemiol. 2000;53(1):1–12. [DOI]
26. 26. Redfourd M. Cognitive behavioral Therapy on quality of life in patients with blood pressure: Workbook. New York: Oxford University Press; 2007, pp: 28–51.
27. 27. Kowalkowski J. The impact of a group-based acceptance and commitment therapy intervention on parents of children diagnosed with an Autism spectrum disorder [Ph.D dissertion in Clinical Psychology]. [Ypsilanti, Michigan]: Eastern Michigan University; 2012, pp:1–194.
28. 28. Babapoor J, Zeianli S, Azimi F, Chavoshi4 s H. Efficacy of cognitive behavior therapy on quality of life, anxiety and fatigue of cancer section’s nurses: a clinical trail study. Journal of Nursing Education. 2019;8(4):26–32. [Persian] [Article]
29. 29. Farahzadi M, Maddahi ME, Khalatbari J. Comparison the effectiveness acceptance and commitment group therapy and cognitive- behavior group therapy on perfectionism and self-esteem women with body image dissatisfaction. Clinical Psychology and Personality. 2020;17(1):89–100. [Persian] [DOI]
30. 30. Peterson BD, Eifert GH. Using acceptance and commitment therapy to treat infertility stress. Cognitive and Behavioral Practice. 2011;18(4):577–87. [DOI]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |