زمینه و هدف: ضرورت دارد نقش کارکرد تحولی خانواده، ویژگیهای شخصیتی و مشکلات روانشناختی والدین بر تحول هیجانی کودک آشکار شود؛ بنابراین این مطالعه با هدف بررسی رابطهٔ کارکرد تحولی خانواده، ویژگیهای شخصیتی و استرس والدگری مادران با تحول هیجانی-کارکردی پسران مبتلا به اختلال طیف اتیسم انجام شد.
روشبررسی: این پژوهش بهلحاظ هدف کاربردی و از جنبهٔ روششناختی از نوع همبستگی بود. شرکتکنندگان پژوهش را مادران و کودکان پسر مبتلا به اختلال طیف اتیسم از سه مرکز آموزشی ویژه در شهر مشهد در سال ۹۸-۱۳۹۷ تشکیل دادند که از میان آنها پنجاه مادر و پسر مبتلا به اختلال طیف اتیسم، بهروش نمونهگیری دردسترس انتخاب شدند. برای ارزیابی آنها، پرسشنامهٔ سنجش کارکرد تحولی خانواده (عالی و همکاران، ۱۳۹۴)، پرسشنامهٔ پنجعاملی شخصیت نئو (کاستا و مککری، ۱۹۹۲)، شاخص استرس والدگری (آبیدین، ۱۹۹۰) و پرسشنامه تحول هیجانی کارکردی (گرینسپن و گرینسپن، ۲۰۰۲) بهکار رفت. تحلیل دادهها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون در نرمافزار SPSS نسخۀ ۲۳ در سطح معناداری ۰٫۰۵ صورت گرفت.
یافتهها: بین کارکرد تحولی خانواده با تحول هیجانی-کارکردی پسران مبتلا به اختلال طیف اتیسم، رابطهٔ مستقیم و معناداری مشاهده شد (۰٫۰۳۳=p، ۰٫۳۳=r). بین ویژگی شخصیتی روانرنجورخویی مادران با تحول هیجانی-کارکردی پسران مبتلا به اختلال طیف اتیسم، رابطهٔ معکوس و معنادار (۰٫۰۳۷=p، ۰٫۳۰-=r) و بین ویژگیهای شخصیتی برونگرایی (۰٫۰۰۱˂p، ۰٫۵۰=r) و دلپذیربودن (۰٫۰۳۲=p، ۰٫۳۳=r) مادران با تحول هیجانی-کارکردی پسران مبتلا به اختلال طیف اتیسم، رابطهٔ مستقیم و معناداری بهدست آمد. همچنین بین استرس والدگری مادران با تحول هیجانی-کارکردی پسران مبتلا به اختلال طیف اتیسم رابطهٔ معناداری مشاهده نشد (۰٫۶۲۰=p، ۰٫۰۷-=r).
نتیجهگیری: براساس یافتههای پژوهش، فقط بین کارکرد تحولی خانواده و ویژگیهای شخصیتی مادران (روانرنجورخویی، برونگرایی و دلپذیربودن) با تحول هیجانی-کارکردی پسران مبتلا به اختلال طیف اتیسم رابطهٔ معناداری مشاهده میشود.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |