چکیده
زمینه و هدف: اقدامات تربیتی و سبکهای فراهیجانی والدین در ایجاد هیجانات اخلاقی فرزندان نقش بسزایی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطهای سبکهای اسنادی هیجانیاخلاقی در رابطهٔ بین سبکهای فراهیجانی والدین و هیجانات اخلاقی شرم و گناه در نوجوانان انجام شد.
روشبررسی: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود که با استفاده از روش مدلیابی معادلات ساختاری انجام شد. جامعهٔ آماری را تمام دانشآموزان پایههای دهم و یازدهم متوسطهٔ دوم شهر شیراز در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ تشکیل دادند که از این میان ۴۲۲ دانشآموز (۲۴۰ پسر و ۱۸۲ دختر) با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. ابزارها شامل پرسشنامۀ دیدگاه فراهیجانی والدین (ایولینیکو، ۲۰۰۶)، آزمون عواطف خودآگاه-۳ (تانجنی و همکاران، ۲۰۰۰) و سبکهای اسناد هیجانیاخلاقی (امیری، ۱۳۹۱) بود. دادهها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و روش مدلیابی معادلات ساختاری با نرمافزارهای SPSS نسخهٔ ۲۱ و AMOS نسخهٔ ۲۱ تحلیل شد. سطح معناداری برای تمام آزمونهای آماری ۰٫۰۵=α بود.
یافتهها: هدایتگری هیجانی والدین پیشبین مستقیم و معنادار گناه (038/0=p، ۰٫۱۱=β) و پیشبین معکوس و معنادار شرم (۰۴۵/0=p، ۰٫۰۹-=β) بود. آگاهی هیجانی پیشبین معنادار شرم و گناه نبود (۰٫۰۵<p). اسناد هیجانی مثبت نقش واسطهای بین هدایتگری هیجانی با شرم (۰٫۰۴۰=p، ۰٫۰۳=β) و گناه (۰٫۰۳۰=p، ۰٫۰۹=β) و نقش واسطهای بین آگاهی هیجانی با شرم (۰٫۰۱۳=p، ۰٫۰۵۳=β) و گناه (۰٫۰۰۲=p، ۰٫۰۷=β) داشت. اسناد هیجانی منفی نقش واسطهای بین هدایتگری هیجانی با شرم (۰٫۰۵۰=p، ۰٫۰۴=β) و گناه (۰٫۰۱۰=p، ۰٫۰۳=β) و نقش واسطهای بین آگاهی هیجانی با شرم داشت (۰٫۰۰۱=p، ۰٫۱۰=β). براساس شاخصهای نکویی برازش، مدل نهایی پژوهش برازش نسبتاً مناسب با دادهها داشت (۲٫۳۳۱= X2/df و ۰٫۸۷=AGFI، ۰٫۸۹=GFI، ۰٫۹۰=CFI، ۰٫۰۵۲=RMSEA).
نتیجهگیری: اسناد هیجانی مثبت بین سبکهای فراهیجانی والدین (هدایتگری هیجانی و آگاهی هیجانی) با هیجانات شرم و گناه نوجوانان و همچنین اسناد هیجانی منفی بین بُعد هدایتگری هیجانی والدین با هیجانات شرم و گناه نوجوانان و نیز بین بُعد آگاهی هیجانی با هیجان شرم نوجوانان، نقش واسطهای دارد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |