زمینه و هدف: آثار منفی اختلال وسواس فکری و عملی بر عملکردهای شناختی افراد درخورتوجه است. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش تنظیم شناختی هیجان بر تواناییهای شناختی بیماران مبتلا به وسواسهای فکری و عملی انجام شد.
روشبررسی: روش پژوهش، نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون، پسآزمون و مراحل پیگیری همراه با گروه گواه بود. در این پژوهش از روش نمونهگیری خوشهای استفاده شد. جامعهٔ آماری را ۱۶۹ نفر از زنان ۲۰تا۴۵سالهٔ شهر کرمانشاه در سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند که براساس معیار خط برش مقیاس وسواس فکریعملی یل-براون (گودمن و همکاران، ۱۹۸۹) و مصاحبۀ ساختاریافتۀ بالینی (فرست و همکاران، ۱۹۹۶) به اختلال وسواسهای فکری و عملی مبتلا بودند. چهل نفر بهطور تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه بیست نفر). صرفاً گروه آزمایش ده جلسهٔ نوددقیقهای درمان براساس آموزش تنظیم شناختی هیجان را دریافت کرد. هر دو گروه در چهار مرحلهٔ پیشآزمون، پسآزمون، پیگیری اول و پیگیری دوم پرسشنامهٔ تواناییهای شناختی (نجاتی، ۱۳۹۲) را تکمیل کردند. برای تحلیل دادهها روش تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرمافزار SPSS نسخۀ ۲۵ در سطح معناداری ۰٫۰۵ بهکار رفت.
یافتهها: در مراحل پسآزمون، پیگیری اول و پیگیری دوم تفاوت معناداری در اثر آموزش تنظیم شناختی هیجان بر مؤلفههای برنامهریزی، حافظه، انعطافپذیری شناختی، کنترل مهاری، تصمیمگیری و شناخت اجتماعی در گروه آزمایش درمقایسه با گروه گواه وجود داشت (۰٫۰۰۱>p). همچنین اختلاف میانگین مؤلفههای برنامهریزی، حافظه، انعطافپذیری شناختی، کنترل مهاری، تصمیمگیری و شناخت اجتماعی در موقعیتهای پیشآزمون و پسآزمون معنادار بود (۰٫۰۰۱>p)؛ اما تفاوت میانگین مؤلفههای مذکور در موقعیتهای پسآزمون و پیگیری اول معنادار نبود (۰٫۰۵<p)؛ همچنین تفاوت میانگین خردهمقیاسهای حافظه و کنترل مهاری در موقعیتهای پسآزمون و پیگیری دوم معنادار نبود (۰٫۰۵<p)؛ یعنی مداخله در طی زمان پایدار مانده بود.
نتیجهگیری: باتوجه به یافتههای این پژوهش، میتوان از اصول آموزش تنظیم شناختی هیجان در بهبود مشکلات شناختی افراد مبتلا به وسواس فکری و عملی استفاده کرد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |