مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: رفتارهای پرخطر، رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی نوجوانان را درمعرض خطر قرار می‌دهند. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر باورهای دینی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده بر گرایش به رفتارهای پرخطر در دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطهٔ دوم بود.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود که در قالب مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطهٔ دوم شهر تهران تشکیل دادند. نمونه‌گیری به‌روش خوشه‌ای مرحله‌ای انجام گرفت و از بین مناطق تهران به‌تصادف چهار منطقه انتخاب شد. سپس از این مناطق دو دبیرستان مقطع ‌دوم پسرانه به‌صورت تصادفی در نظر گرفته شد و از هر مدرسه به‌تصادف ۲۵ دانش‌آموز و درنهایت صد دانش‌آموز به‌عنوان نمونهٔ نهایی انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامهٔ سنجش نگرش‌های مذهبی (سراج‌زاده، ۱۳۷۲)، مقیاس گرایش‌ به رفتارهای پرخطر (زاده‌محمدی و همکاران، ۱۳۸۷) و پرسش‌نامهٔ حمایت اجتماعی ادراک‌شدهٔ واکس (واکس و همکاران، ۱۹۸۶) به‌کار رفت. تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۱ و SPLS نسخهٔ ۳ صورت گرفت. سطح معنا‌داری آزمون‌ها ۰٫۰۱ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان ‌داد، بین باورهای دینی و گرایش به رفتارهای پرخطر همبستگی منفی معناداری وجود دارد (۰٫۴۸-=r و ۰٫۰۰۵=p)؛ همچنین بین حمایت خانواده و حمایت دوستان با رفتارهای پرخطر به‌ترتیب همبستگی (۰٫۲۶-=r و ۰٫۰۰۱>p) و (۰٫۲۰-=r و ۰٫۰۰۲=p) مشاهده می‌شود. بررسی نتایج حاصل از مدل نهایی مشخص کرد، اثر مستقیم گرایش‌های دینی بر رفتارهای پرخطر (۰٫۳۹-=B و ۰٫۰۰۱>p) و نیز اثرغیرمستقیم آن با میانجیگری حمایت احتماعی (۰٫۳۶۲-=B و ۰٫۰۰۱>p) معنا‌دار است. بررسی شاخص‌های اعتبار اشتراک (Sse و (sse/sso)-۱) برای متغیرهای پنهان حمایت اجتماعی، رفتارهای پرخطر و دینداری به‌ترتیب (۱۱۲٫۲۰ و ۰٫۷۷)، (۹۵۶٫۸۳، و ۰٫۴۱) و (۱۰۱۲٫۰۰ و ۸۵۷٫۸۲) بود که تأیید اعتبار مدل‌ را نشان می‌دهد.
نتیجه‌گیری: باتوجه به یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت، دین به‌عنوان عاملی حفاظت‌کننده دربرابر رفتارهای پرخطر است و هنگامی که با ادراک حمایت ‌اجتماعی افراد مهم زندگی نوجوان همراه شود می‌تواند در گرایش‌نداشتن فرد به رفتارهای پرخطر عامل بسیار تأثیرگذاری باشد.