مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: شناسایی متغیرهای روان‌شناختی دخیل در کیفیت زندگی بیماران قلبی می‌تواند در بهبود ارتقای کیفیت زندگی آن‌ها مؤثر واقع شود؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش کانون کنترل سلامت و ادراک بیماری در پیش‌بینی کیفیت زندگی بیماران قلبی انجام شد.
روش‌بررسی: روش این مطالعه از نوع همبستگی بود. جامعهٔ آماری را تمامی بیماران قلبی بیمارستان شهید رجائی، مرکز قلب تهران و بیمارستان خاتم‌الانبیاء در سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند. تعداد ۳۵۰ نفر از بیماران قلبی بستری‌شده و سرپایی به‌صورت نمونه‌گیری دردسترس و داوطلبانه انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان علاوه‌بر پرسشنامهٔ جمعیت‌شناختی به پرسشنامهٔ کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی مینه‌سوتا (رکتور و همکاران، ۱۹۸۴)، پرسشنامهٔ مختصر ادراک بیماری (بردبنت و همکاران، ۲۰۰۶) و مقیاس چندوجهی کانون کنترل سلامت (والستون و همکاران، ۱۹۷۸) پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره ازطریق نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۲ استفاده شد. سطح معناداری ۰٫۰۱ بود.
یافته‌ها: بین همهٔ زیرمقیاس‌های کانون کنترل سلامت (شامل منبع کنترل درونی، منبع کنترل مربوط به افراد مهم و منبع کنترل مربوط به شانس) با کیفیت زندگی بیماران قلبی رابطهٔ معنادار و مثبت وجود داشت (۰٫۰۱>p)؛ همچنین در ارتباط بین ادراک بیماری با کیفیت زندگی فقط زیرمقیاس‌های ادراک از پیامدها، ادراک طول مدت بیماری و کنترل شخصی با کیفیت زندگی بیماران قلبی رابطهٔ معنادار و مثبت داشتند (۰٫۰۱>p)؛ همچنین زیرمقیاس‌های منبع کنترل مربوط به افراد مهم (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۳۶=β)، منبع کنترل مربوط به شانس (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۲۶=β)، ادراک از پیامدها (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۱۳=β) و کنترل شخصی (۰٫۰۱۵=p، ۰٫۱۰=β) توانستند کیفیت زندگی بیماران قلبی را پیش‌بینی کنند.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش حاضر، زیرمقیاس‌های متغیر کانون کنترل سلامت شامل منبع کنترل مربوط به افراد مهم و منبع کنترل مربوط به شانس و زیرمقیاس‌های متغیر ادراک بیماری شامل ادراک از پیامدها و کنترل شخصی می‌توانند کیفیت زندگی بیماران قلبی را پیش‌بینی کنند.