مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: هوش مثبت به افراد در یافتن راهکارهای روانی تازه، نگرش مثبت به مسائل روزمره و زندگی‌کردن در لحظه کمک می‌کند.  پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بستهٔ آموزشی هوش مثبت در ارتقای هوش هیجانی و تجربهٔ غرقگی معلمان دورهٔ ابتدایی انجام شد.
روش‌بررسی: روش این پژوهش، نیمه‌‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری یک‌ماهه همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی معلمان دورهٔ ابتدایی شهر تهران تشکیل دادند که برطبق ملاک‌های ورود و خروج، ۴۴ معلم وارد مطالعه شدند. سپس به‌طور تصادفی در دو گروه آموزش هوش مثبت (۲۲ نفر) و گواه (۲۲ نفر) قرار گرفتند. برای تمام شرکت‌کنندگان، پرسش‌نامهٔ هوش هیجانی (سیبریا شرینگ، ۱۹۹۶) و مقیاس حالت غرقگی (جکسون و اکلند، ۲۰۰۲) اجرا شد. صرفاً گروه آموزش هفته‌ای دو بار به‌صورت برخط در هشت جلسه‌ٔ شصت‌دقیقه‌ای، آموزش هوش مثبت را دریافت کرد. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر، روش‌های تعقیبی، آزمون‌های خی دو و تی دو گروه مستقل در سطح معناداری ۰٫۰۵=α، تحلیل شد.
یافته‌ها: در مرحلهٔ پس‌آزمون تفاوت معناداری بین دو گروه آموزش و گواه در زیرمؤلفه‌های خودانگیزی (۰٫۰۰۱>p)، خودآگاهی (۰٫۰۰۱>p)، همدلی (۰٫۰۰۱>p)، مهارت اجتماعی (۰٫۰۰۱>p) و خودکنترلی (۰٫۰۱۱=p) متغیر هوش هیجانی و متغیر غرقگی (۰٫۰۰۱>p) یافت شد. در مرحلهٔ پیگیری نیز تفاوت معناداری بین دو گروه در زیرمؤلفه‌های متغیر هوش هیجانی و متغیر غرقگی وجود داشت (۰٫۰۰۱>p). در مقایسهٔ روند تغییرات زیرمؤلفه‌های متغیر هوش هیجانی و متغیر غرقگی، در گروه آموزش، بین مراحل پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیش‌آزمون-پیگیری تفاوت معنادار وجود داشت (۰٫۰۵>p)؛ اما بین مراحل پس‌آزمون-پیگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد (۰٫۰۵<p) که بیانگر پایداری تغییرات حاصل از بستهٔ آموزشی هوش مثبت در پیگیری یک‌ماهه بود.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این پژوهش، آموزش هوش مثبت به‌طور موفقیت‌آمیزی موجب ارتقای سطح هوش هیجانی و تجربهٔ غرقگی در معلمان دورهٔ ابتدایی شده است؛ ازاین‌رو کاربرد آن برای همهٔ معلمان و مربیان پیشنهاد می‌شود.