چکیده
زمینه و هدف: عملکرد تحصیلی ضعیف و مشکلات اجتماعی و رفتاری باعث به‌وجودآمدن مشکلات روان‌شناختی در زندگی کودکان و والدین آن‌ها می‌شود؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی شیوهٔ والدگری مثبت بارکلی بر بهبود بهزیستی ذهنی والدین، شایستگی اجتماعی، عملکرد تحصیلی و کاهش مشکلات رفتاری دانش‌آموزان ابتدایی دورهٔ دوم مبتلا به اختلالات یادگیری با همبودی نارسایی توجه/بیش‌فعالی بود.
روش‌بررسی: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان دختر و پسر پایه‌های چهارم و پنجم و ششم مراکز دولتی اختلالات یادگیری منطقهٔ چهار شهر تهران در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ و والدین آن‌ها تشکیل دادند. از بین این افراد، هفتاد نفر با استفاده از مقیاس‌ درجه‌بندی کانزر فرم معلم (۱۹۹۱) و مقیاس ارزیابی اختلالات یادگیری (مک‌ﻛﺎرﻧﻰ و آرﺛﻮد، ٢٠٠٧) و باتوجه به ملاک‌های ورود و خروج انتخاب شدند. سپس در غربالگری ثانویه با استفاده از فرم مصاحبهٔ بالینی با والدین، سی نفر داوطلب وارد مطالعه شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه پانزده نفر) قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش، مقیاس رﺿﺎﻳﺖ از زﻧﺪﮔﻰ (داینر و همکاران، ۱۹۸۵) و ﻣﻘﻴﺎس ﻋﺎطفهٔ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻰ (واﺗﺴﻮن و همکاران، ۱۹۸۸) برای ارزیابی ﺑﻬﺰﻳﺴﺘﻰ ذهنی، پرسش‌نامۀ ﺷﺎیستگی هیجانی‌‌اﺟﺘﻤﺎعی‌ (ژو و ای، ۲۰۱۲) و چک‌لیست رفتاری کودک (آخنباخ، ۱۹۹۱) بود. صرفاً برای گروه آزمایش مداخلهٔ شیوهٔ والدگری بارکلی در هشت جلسهٔ نوددقیقه‌ای ارائه شد. به‌منظور تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۴ و آزمون‌های خی‌دو و تحلیل کوواریانس تک‌متغیره استفاده شد. برای تمام آزمون‌ها ۰٫۰۰۱=α مبنا قرار گرفت.
یافته‌ها: در گروه آزمایش، آموزش والدگری مثبت بارکلی در افزایش بهزیستی ذهنی والدین (۰٫۰۰۲=p)، شایستگی اجتماعی (۰٫۰۰۱=p)، عملکرد تحصیلی (۰٫۰۰۱=p) و کاهش مشکلات رفتاری (۰٫۰۰۱=p) مؤثر بود.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، آموزشی والدگری مثبت بارکلی منجربه بهبود بهزیستی ذهنی والدین، شایستگی اجتماعی و عملکرد تحصیلی و کاهش مشکلات رفتاری دانش‌آموزان دارای ناتوانی‌های یادگیری با همبودی نارسایی توجه/بیش‌فعالی‌ می‌شود.