2- دکتری روان‌شناسی، دانشیار، دانشکدهٔ روان‌شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
3- دکتری روان‌شناسی، دانشیار، دانشکدهٔ روان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
زمینه و هدف: اضطراب امتحان، مشکل آموزشی مهمی است که بر سلامت روانی، کارآمدی، شکوفایی استعداد، شکل‌گیری شخصیت و هویت اجتماعی دانش‌آموزان تأثیر سوء می‌گذارد. این پژوهش با هدف مقایسهٔ اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی و بهسازی حافظهٔ فعال بر کاهش اضطراب امتحان پسران مقطع (دوره) اول دبیرستان انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی دانش‌آموزان پسر دبیرستانی مقطع (دوره) اول تهران تشکیل دادند که ۴۵ دانش‌آموز واجد شرایط داوطلب وارد مطالعه شدند و به‌صورت تصادفی در سه گروه مداخله‌ای شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی، مداخله‌ای بهسازی حافظهٔ فعال و گواه قرار گرفتند. گروه مداخلهٔ ذهن‌آگاهی هشت جلسه تمرین‌های ذهن‌آگاهی و گروه بهسازی حافظهٔ فعال هشت جلسه مداخله را دریافت کردند. ابزار این پژوهش، مقیاس اضطراب امتحان (ساراسون، ۱۹۸۰) بود که هر سه گروه قبل و بعد از مداخلات، سنجش و ارزیابی شدند. با نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۴، برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیره و از آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری ۰٫۰۵ استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش اثربخشی مداخلات شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی و بهسازی حافظهٔ فعال را بر کاهش اضطراب امتحان نشان داد (۰٫۰۰۱>p)؛ اما اندازهٔ اثر مداخلهٔ شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بیشتر از مداخلهٔ بهسازی حافظهٔ فعال بود (۰٫۰۰۱>p).
نتیجه‌گیری: باتوجه به یافته‌های پژوهش، دو روش شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی و بهسازی حافظهٔ فعال بر کاهش اضطراب امتحان دانش‌آموزان تأثیر بسزایی دارد و درمقایسهٔ روش‌ها، تأثیرگذاری شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بیشتر است.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |