چکیده
زمینه و هدف: با وجود انجام مطالعات متعدد دربارۀ مشکلات روانشناختی و بهزیستی ذهنی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، انجام پژوهش در زمینهٔ مقایسهٔ اثربخشی درمانهای شناختی-رفتاری و پذیرش و تعهد بر متغیرهای مذکور در مادران یادشده، مغفول مانده است؛ ازاینرو، پژوهش حاضر با هدف مقایسهٔ اثربخشی درمانهای شناختی-رفتاری و پذیرش و تعهد بر مشکلات روانشناختی و بهزیستی ذهنی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم صورت گرفت.
روشبررسی: پژوهش حاضر بهشیوهٔ نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون همراه با گروه گواه و دورۀ پیگیری انجام شد. جامعهٔ آماری را تمامی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم مراجعهکننده به انجمن اوتیسم استان گیلان در سال ۱۳۹۸ به تعداد ۱۵۶ نفر تشکیل دادند. از بین آنها، ۵۱ نفر از افراد داوطلب واجد شرایط بهصورت تصادفی در سه گروه هفدهنفری (درمان شناختی-رفتاری، درمان مبتنیبر پذیرش و تعهد، گواه) وارد مطالعه شدند. برای جمعآوری دادهها، مقیاس اضطراب، افسردگی و استرس (لاویبوند و لاویبوند، ۱۹۹۵) و پرسشنامهٔ بهزیستی ذهنی (کییز و ماگیارمو، ۲۰۰۳) بهکار رفت. دادهها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری ۰٫۰۵ در نرمافزار SPSS نسخهٔ ۲۴ تحلیل شد.
یافتهها: تفاوت معنادار بین درمانهای شناختی-رفتاری و پذیرش و تعهد با گروه گواه برای مشکلات روانشناختی و بهزیستی ذهنی مشاهده شد (۰٫۰۰۱>p)؛ اما بین اثربخشی درمانهای مذکور تفاوت معناداری وجود نداشت (۰٫۰۵<p). میانگینهای پیشآزمون با پسآزمون و پیگیری، تأثیر درمانهای مذکور را بر متغیرهای پژوهش نشان داد (۰٫۰۰۱>p). همچنین تفاوت آماری معناداری بین میانگینهای پسآزمون و پیگیری مشاهده نشد که ماندگاری تأثیر درمانهای مذکور را در مرحلهٔ پیگیری نشان داد (۰٫۰۵<p).
نتیجهگیری: باتوجه به یافتههای پژوهش، استفاده از مداخلات مبتنیبر درمان شناختی-رفتاری و درمان پذیرش و تعهد سبب کاهش مشکلات روانشناختی و افزایش بهزیستی ذهنی در مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم میشود. همچنین بین اثربخشی درمانهای مذکور بر مشکلات روانشناختی و بهزیستی ذهنی تفاوت معناداری وجود ندارد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |