مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: از موضوعات مهم و از مشکلات در دوران نوجوانی، رفتارهای خودآسیب‌رسان است که اغلب همراه با یک نشانگر آشکار از مشکلات عاطفی است؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر تعیین مدل روابط رفتارهای خودآسیب‌رسان و عملکرد خانواده باتوجه به میانجی کنترل عواطف در نوجوانان دختر ۱۵تا۱۸سالهٔ شهر فومن بود.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر، طرح تحلیلی از نوع همبستگی بود که با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. جامعهٔ آماری پژوهش، تمامی دانش‌آموزان دختر مشغول به تحصیل در دورۀ متوسطهٔ دوم شهر فومن در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بودند. تعداد ۳۹۳ دختر ۱۵تا۱۸ساله با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای استفاده‌شده در این پژوهش شامل پرسش‌نامه‌ٔ آسیب به خود (سانسون و همکاران، ۱۹۹۸) و مقیاس کنترل عواطف (ویلیامز و همکاران، ۱۹۹۷) و مقیاس سنجش عملکرد خانواده (اپشتاین و همکاران، ۱۹۸۳) بود. تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها با استفاده از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۴ و AMOS نسخهٔ ۲۴ در سطح معناداری ۰٫۰۱ صورت گرفت.
یافته‌ها: در مسیر عملکرد خانواده به کنترل عواطف، ضریب تأثیر استاندارد کل (۰٫۰۰۱=p، ۰٫۷۵۱=β) و ضریب تأثیر استاندارد مستقیم (۰٫۰۰۱=p، ۰٫۷۵۱=β)، در مسیر عملکرد خانواده به رفتارهای خودآسیب‌رسان، ضریب تأثیر استاندارد کل (۰٫۰۰۲=p، ۰٫۵۲۲=β)، ضریب تأثیر استاندارد مستقیم (۰٫۰۰۱=p، ۰٫۷۳۴=β) و ضریب تأثیر غیرمستقیم (۰٫۰۱۰=p، ۰٫۲۱۲-=β) و در مسیر کنترل عواطف به رفتارهای خودآسیب‌رسان، ضریب تأثیر استاندارد کل (۰٫۰۱۳=p، ۰٫۲۸۳-=β) و ضریب تأثیر استاندارد مستقیم (۰٫۰۱۵=p، ۰٫۲۸۳=β) برآورد شد؛ به‌علاوه باتوجه به شاخص‌های مدل پیشنهادی پژوهش، داده‌های گردآوری‌شده برازش پذیرفتنی داشت (۰٫۹۷۵=CFI، ۰٫۹۷۱=GFI، ۰٫۹۵۷=AGFI، ۰٫۹۶۸=TLI، ۰٫۹۷۵=IFI، ۰٫۹۰۸=NFI، ۰٫۰۲۹=RMSEA).
نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج پژوهش حاضر، کنترل عواطف در رابطهٔ بین عملکرد خانواده و رفتارهای خودآسیب‌رسان در نوجوانان دختر، نقش میانجی دارد.