مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: کارکرد‌های اجرایی مغز، نقش اساسی در مهار و تغییر در عملکرد تحصیلی و عملکرد‌های پیچیده شناختی دارند. هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی­گری فراشناخت و حافظه کاری در ارتباط بین کارکردهای اجرایی و یادگیری خودنظم بخشی تحصیلی در دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز بود.
روش بررسی: پژوهش حاضر با استفاده از مدل‌‌سازی معادلات ساختاری انجام شده است. جامعه آماری شامل کل دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز، در سال تحصیلی 99-1398 بود. نمونه­ای شامل 200 دختر، با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای، انتخاب شد. برای گردآوری داده­ها از پرسشنامه­های فراشناخت ولز (1997)، کارکردهای اجرایی نجاتی (1392)، یادگیری خودنظم‌بخشی تحصیلی هانگ و اونیل (2001) و آزمون رایانه ای حافظه کاری رایدینگ و همکاران (2003) برای سنجش حافظه­کاری استفاده شد. تحلیل داده‌‌های پژوهش، از طریق نرم­افزار SPSS-24 و AMOS-24 در سطح معناداری 05/0 انجام شد.
یافته­ها: نتایج نشان داد ضریب مسیر بین کارکردهای اجرایی با یادگیری خودنظم‌بخشی تحصیلی در دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز معنی‌دار نبود (001/0, p<14/0 =β)؛ اما ضریب مسیر بین کارکردهای اجرایی با فراشناخت (001/0, p<27/0 =β) و کارکردهای اجرایی با حافظه­کاری آموزش (001/0, p<29/0 =β) مثبت و معنی‌دار بود. همچنین، ضریب مسیر بین حافظه­کاری با یادگیری خودنظم‌بخشی تحصیلی (002/0, p<24/0 =β) و فراشناخت با یادگیری خودنظم‌بخشی تحصیلی (001/0, p<24/0 =β) مثبت و معنی‌دار بود. علاوه بر آن ضریب مسیر غیرمستقیم بین کارکردهای اجرایی و یادگیری خودنظم‌بخشی تحصیلی از طریق فراشناخت مثبت و معنی‌دار بود (002/0, p<08/0 =β) . ضریب مسیر غیرمستقیم بین کارکردهای اجرایی و یادگیری خودنظم‌بخشی تحصیلی از طریق حافظه­کاری مثبت و معنی‌دار بود (002/0, p<08/0 =β)‌. همه شاخص‌های برازندگی از برازش مطلوب الگو با داده‌های گردآوری‌شده حمایت کردند   ( 35/3= df/^۲x،  85/0= CFI، 85/0= GFI، 82/0= AGFI،  09/0= RMSEA)
نتیجه­گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر کارکردهای اجرایی سبب افزایش راهبردهای فراشناختی و حافظه­کاری شده درنتیجه یادگیری خودنظم‌بخشی تحصیلی را افزایش می­دهند.