زمینه و هدف: اختلال در کارکردهای خانواده، مشکلات ناشی‌از ناسازگاری و نیز نارضایتی‌های زناشویی به‌طرق مستقیم و غیرمستقیم آثار زیانباری را برای زوج‌ها در پی دارد. مطالعهٔ حاضر با هدف مقایسهٔ اثربخشی درمان‌ هیجان‌مدار با درمان شناختی-رفتاری مثبت‌نگر بر کارکردهای مختل هیجانی، شناختی و رفتاری در زنان متأهل مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره انجام شد.
روش‌بررسی: روش این پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری سه‌ماهه همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی زنان متأهل مراجعه‌کننده به مراکز مشاورهٔ سازمان فرهنگی‌هنری شهرداری شهر تهران در سال‌های ۱۳۹۶تا۱۳۹۷ تشکیل دادند. حجم نمونه ۴۵ نفر از زنان واجد شرایط داوطلب بود که به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند و تصادفی وارد مطالعه شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه پانزده‌نفر). ابزارهای جمع‌آوری داده‌ها، فرم کوتاه مقیاس تجارب در روابط نزدیک (وی و همکاران، ۲۰۰۷)، مقیاس اسنادهای ارتباطی (فینچام و برادبوری، ۱۹۹۲) و ویراست دوم مقیاس مقابله با تعارض (رحیم، ۱۹۸۳) بود. صرفاً گروه‌های آزمایش مداخله‌های درمان هیجان‌مدار و درمان شناختی-رفتاری مثبت‌نگر را دریافت کردند. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون‌های تعقیبی توکی و بونفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۴ در سطح معناداری ۰٫۰۵ انجام پذیرفت.
یافته‌ها: هر دو درمان بر کاهش کارکردهای مختل هیجانی، رفتاری و شناختی مؤثر بود (۰٫۰۵>p). درمان شناختی-رفتاری مثبت‌نگر درمقایسه با درمان هیجان‌مدار بر کاهش کارکردهای مختل شناختی و رفتاری در پس‌آزمون اثربخشی بیشتری داشت؛ اما درمان هیجان‌مدار درمقایسه با درمان شناختی-رفتاری مثبت‌نگر بر کاهش کارکرد مختل هیجانی در پس‌آزمون اثربخشی بیشتری داشت (۰٫۰۵>p). در میانگین نمرات متغیرهای مذکور بین مراحل پیش‌آزمون با پس‌آزمون و مراحل پیش‌آزمون با پیگیری تفاوت معنادار وجود داشت (۰٫۰۵>p)؛ اما بین مراحل پس‌آزمون با پیگیری تفاوت معنادار مشاهده نشد که حاکی از ماندگاری درمان‌ها در دورۀ پیگیری بود (۰٫۰۵<p).
نتیجه‌گیری: درمان شناختی-رفتاری مثبت‌نگر درمقایسه با درمان هیجان‌مدار در میزان کاهش کارکردهای مختل شناختی و رفتاری در پس‌آزمون اثربخشی بیشتری دارد. همچنین درمان هیجان‌مدار درمقایسه با درمان شناختی-رفتاری مثبت‌نگر در میزان کاهش کارکرد مختل هیجانی در پس‌آزمون اثربخشی بیشتری دارد.