زمینه و هدف: اختلال وسواس فکری-عملی بر تمام جنبههای زندگی اثر میگذارد و اثرات مخربی در طولانیمدت بر روابط بینفردی، ارتباطات اجتماعی و عملکرد تحصیلی میگذارد؛ ازاینرو مطالعهٔ حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختیرفتاری بر خودکارآمدی تحصیلی و مؤلفههای آن در دانشآموزان دارای نشانگان وسواس فکری-عملی انجام گرفت.
روشبررسی: روش پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ پژوهش را تمامی دانشآموزان دختر مشغول تحصیل در مدارس دورهٔ دوم متوسطهٔ شهر زاهدان در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ تشکیل دادند. از جامعهٔ آماری مذکور، نمونهای به حجم سی نفر با تشخیص اختلال وسواس فکری-عملی بهروش نمونهگیری دردسترس بهصورت داوطلبانه انتخاب شدند و بهطور تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه پانزده نفر). سپس افراد گروه آزمایش بهمدت هشت جلسهٔ شصتدقیقهای، آموزش درمان شناختیرفتاری را دریافت کردند؛ درحالیکه به گروه گواه آموزشی ارائه نشد. برای جمعآوری دادهها، پرسشنامهٔ وسواس فکری-عملی مادزلـی (هاجـسون و راچمن، ۱۹۷۷) و پرسشنامهٔ خودکارآمدی تحصیلی (جینکز و مورگان، ۱۹۹۹) بهکار رفت. دادهها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تکمتغیره در نرمافزار SPSS نسخۀ ۱۶ تحلیل شد. سطح معناداری آزمونهای آماری ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافتهها: نتایج نشان داد، پس از تعدیل نمرات پیشآزمون، درمان شناختیرفتاری بر افزایش خودکارآمدی تحصیلی (۰٫۰۰۱>p) و مؤلفههای آن شامل استعداد، کوشش و بافت (۰٫۰۰۱>p) در دانشآموزان دارای وسواس فکری-عملی تأثیر معناداری داشت. میزان تأثیر درمان شناختی-رفتاری بر افزایش مؤلفههای استعداد ۸۶درصد، کوشش ۹۰درصد، بافت ۹۲درصد و خودکارآمدی تحصیلی ۹۲درصد بود.
نتیجهگیری: براساس یافتههای پژوهش باتوجه به اثربخشی درمان شناختیرفتاری بر ارتقای خودکارآمدی تحصیلی و مؤلفههای آن شامل استعداد، کوشش و بافت، به مراکز مشاوره و مدارس توصیه میشود این آموزشها را بهمنظور بهبود خودکارآمدی تحصیلی در دانشآموزان دارای نشانگان وسواس فکری-عملی بهکار برند.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |