زمینه و هدف: تأثیر سوءمصرف مواد بر هیجانات و عواطف مصرفکننده انکارناپذیر است؛ بدینترتیب هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان هیجانمدار بر مؤلفههای خودانتقادی و احساس شرم بیماران تحت درمان نگهدارنده با متادون بود.
روشبررسی: روش پژوهش، نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون همراه با گروه گواه و دورۀ پیگیری سهماهه بود. جامعهٔ آماری را تمامی مُراجعان کلینیکهای ترک اعتیاد منطقهٔ پنج شهر تهران در سالهای ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تشکیل دادند که تحت درمان نگهدارنده با متادون بودند. سی نفر داوطلب واجد شرایط بهروش نمونهگیری تصادفی خوشهای وارد مطالعه شدند و بهصورت تصادفی در دو گروه پانزدهنفری گواه و آزمایش قرار گرفتند. ابزارهای اندازهگیری متغیرها، مقیاس خودانتقادی (گیلبرت و همکاران، ۲۰۰۴) و مقیاس احساس شرم (کوهن و همکاران، ۲۰۱۱) بود. شرکتکنندگان گروه آزمایش دوازده جلسه درمان هیجانمدار دریافت کردند؛ درحالیکه برای گروه گواه، هیچ جلسهٔ درمانی برگزار نشد. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری ۰٫۰۵ در نرمافزار SPSS نسخهٔ ۲۲ صورت گرفت.
یافتهها: اثر زمان و اثر تعامل زمان و گروه بر مؤلفههای متغیر خودانتقادی شامل خوداعتمادی و خودانتقادی و متغیر احساس شرم و مؤلفههای آن شامل خودارزیابی منفی و رفتار کنارهجویانه در بیماران معنادار بود (۰٫۰۵>p)؛ همچنین اثر گروه بر متغیرهای مذکور بهجز خوداعتمادی معنادار بود (۰٫۰۵>p). در گروه درمان هیجانمدار، نمرات پسآزمون و پیگیری مؤلفهٔ خوداعتمادی افزایش معنادار و مؤلفۀ خودانتقادی و متغیر احساس شرم و مؤلفههای آن، کاهش معنادار درمقایسه با نمرات پیشآزمون پیدا کرد (۰٫۰۵>p). تفاوت معناداری در نمرهٔ متغیرهای مذکور بین مراحل پسآزمون و پیگیری مشاهده نشد که نشاندهندهٔ تداوم اثربخشی مداخله در مرحلهٔ پیگیری بود (۰٫۰۵<p).
نتیجهگیری: باتوجه به اثربخشی درمـان هیجـانمـدار بـر کاهش مؤلفۀ خودانتقادی و احساس شرم و مؤلفههای آن در گروه آزمایش درمقایسه با گروه گواه، این درمان میتواند بهعنوان روشی مداخلهای در بیماران تحت درمان نگهدارنده با متادون استفاده شود.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |