مقالات در دست انتشار
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
فاطمه ملاجان*1 
، علی فراهانی1
، علی فراهانی1
1- دانشگاه رجا
چکیده: (19 مشاهده)
زمینه و هدف: افراد مبتلا به دلبستگی ناایمن ضعفها و بدکارکردیهای مختلفی دارند که از این میان میتوان به خلل در عملکرد شناختی و همچنین مهارگری هیجانی این گروه اشاره کرد که باید با مداخلات مناسب بهبود یابند، از این رو این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان فراتشخیصی یکپارچه نگر بر مهارگری هیجانی و عملکرد شناختی زنان مبتلا به دلبستگی ناایمن انجام شد.
روش بررسی: این پژوهش تحقیق نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. نمونه مورد مطالعه این پژوهش 30 نفر از زنان بزرگسال داوطلب واجد شرایط دارای دلبستگی ناایمن بودند، از مراکز مشاوره شهر قزوین شناسایی و بهطور مساوی و کاملا تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) جایگزین شدند و پس از جایگزینی اعضای گروه آزمایش تحت درمان فراتشخیصی یکپارچهنگر قرار گرفتند. جمعآوری دادهها بر اساس پرسشنامه دلبستگی(هازن و شیور، 1987)،و پرسشنامه عملکرد شناختی(نجاتی،1392) و پرسشنامه ی مهار هیجانی( راجر و نشوور، 1987)انجام گرفت و تحلیل داده ها به کمک آزمون کوواریانس تک متغیری با نرم افزار spss نسخه 26 در سطح معناداری 0.05 انجام گرفت. همچنین برای مقایسه وضعیت دو گروه گواه و آزمایش از نظر سطح تحصیلات، سن و وضعیت تاهل از آزمون آماری خی دو استفاده شد. این افراد دارای سوابق پزشکی بودند و تشخیص دلبستگی ناایمن دریافت کردند. دلیل انتخاب زنان واجد شرایط بودن و تمایل آنها به شرکت در پژوهش و همچنین تحقیقات تقریبا مشابهی بود که وجود داشت یا جنسیت را کنترل نمی کرد یا فقط روی مردان انجام می شد. همچنین با توجه به تعداد کم مراکز مشاوره در شهر قزوین و از سوی دیگر مشکل دلبستگی ناایمن خاص، امکان استفاده از روش های تصادفی در این تحقیق وجود نداشت. در طی این تحقیق هدفمند، محقق ابتدا نامه ای از دانشگاه رجا (غیردولتی-غیرانتفاعی) به مراکز مشاوره شهر قزوین جهت اخذ مجوز انجام تحقیق برد و پس از گفتگو با روانشناسان و مشاوران، مراکزی را برای بزرگسالانی که دارای بیماری بودند شناسایی کردند. دلبستگی ناایمن و در صورت داشتن معیارهای ورود، نمونه برای شرکت در پژوهش انتخاب شد.
یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که درمان فراتشخیصی یکپارچه نگر موثر بوده و موجب بهبود مهارگری هیجانی و عملکرد شناختی افراد مبتلا به دلبستگی ناایمن شد(p<0.001).همچنین اندازه اثر برای متغیر مهارگری هیجانی 0.455 و برای متغیر عملکرد شناختی 0.498بود.
درمان فراتشخیصی یکپارچه نگر به مشارکت کنندگان دارای دلبستگی ناایمن، یاد داد که چگونه با هیجانات ناخوشایند خود مواجه شده و به شیوه سازش یافته تری به هیجانهای خود پاسخ دهند.این درمان کمک کرد تا مشارکت کنندگان، ادراک بهتری از تعامل افکار، احساس و رفتار در ایجاد تجربه های هیجانی درونی داشته باشند. افراد در این روش درمان یاد گرفتند تا آگاهی بهتری از تجربههای هیجانی خود شامل برانگیزاننده ها و پیامدهای رفتاری کسب کنند، ارزیابیهای شناختی منفی از احساسها و هیجانهای جسمی را مورد تردید قرار دهند، رفتارهای ناشی از هیجان را شناسایی و اصلاح کنند، آگاهی و تحمل احساسهای جسمی در طی مواجهه درونزاد را کسب کنند و در بافتهای موقعیتی و درونزاد با تجربه های هیجانی خود مواجه شوند.همه این مهارتها با اصلاح عادات تنظیم هیجانی، منجر به کاهش شدت تجربههای هیجانی سازش نایافته و برگرداندن هیجانها به سطح کارکردی و کاهش ضعف در مهارگری هیجانی افراد دارای دلبستگی ناایمن شد. در تبیین دیگر میتوان گفت که با توجه به منطق پدیدآیی رویکرد درمانی فراتشخیصی یکپارچهنگر، بهبودی و تغییرات معنادار مهارگری هیجانی میتواند به واسطه آماج قرار گرفتن عوامل مشترکی همچون افکار تکرار شونده و عاطفه منفی باشد. درمان فراتشخیصی یکپارچهنگر شامل راهبردهایی مانند آموزش آگاهی هیجانی، یادگیری مشاهده هیجانی، آشنایی با راهبردهای مختل اجتناب از هیجان، آگاهی یافتن از اثرات منفی اجتناب از هیجان و شناسایی رفتارهای ناشی از هیجان است که موجب تعدیل هیجانهای درونی و نظم یافتگی هیجان که یکی از نیازهای اساسی افراد دارای دلبستگی ناایمن است شد.
نتیجه گیری: درمان فراتشخیصی یکپارچه نگر بعنوان روشی موثر بر مهارگری هیجانی و عملکرد شناختی افراد مبتلا به دلبستگی ناایمن پیشنهاد شده است.این درمان،بعنوان روشی موثر بر مهارگری هیجانی و عملکرد شناختی افراد مبتلا به دلبستگی ناایمن تاثیر دارد.این تاثیرگذاری از یک جهت به دلیل تقویت توانایی تنظیم هیجان و از سوی دیگر تقویت توانایی تنظیم شناختی هیجانها است.بنابراین آموزش فراتشخیصی با تکیه بر تکنیکهای تنظیم هیجان موجب شد مشارکت کنندگان در پژوهش به بازیابی هیجانها و مخصوصا هیجانهای منفی خود بپردازند و این امر باعث شد که این گروه هیجانها را در درون خویش پذیرفته و مدیریت کنند.
بنابر مطالب فوق بدیهی است که مشارکت کنندگان در پژوهش، بعد از دریافت رویکرد درمانی مذکور، بهبودی معناداری در مهارگری هیجانی نشان دادند.
روش بررسی: این پژوهش تحقیق نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. نمونه مورد مطالعه این پژوهش 30 نفر از زنان بزرگسال داوطلب واجد شرایط دارای دلبستگی ناایمن بودند، از مراکز مشاوره شهر قزوین شناسایی و بهطور مساوی و کاملا تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) جایگزین شدند و پس از جایگزینی اعضای گروه آزمایش تحت درمان فراتشخیصی یکپارچهنگر قرار گرفتند. جمعآوری دادهها بر اساس پرسشنامه دلبستگی(هازن و شیور، 1987)،و پرسشنامه عملکرد شناختی(نجاتی،1392) و پرسشنامه ی مهار هیجانی( راجر و نشوور، 1987)انجام گرفت و تحلیل داده ها به کمک آزمون کوواریانس تک متغیری با نرم افزار spss نسخه 26 در سطح معناداری 0.05 انجام گرفت. همچنین برای مقایسه وضعیت دو گروه گواه و آزمایش از نظر سطح تحصیلات، سن و وضعیت تاهل از آزمون آماری خی دو استفاده شد. این افراد دارای سوابق پزشکی بودند و تشخیص دلبستگی ناایمن دریافت کردند. دلیل انتخاب زنان واجد شرایط بودن و تمایل آنها به شرکت در پژوهش و همچنین تحقیقات تقریبا مشابهی بود که وجود داشت یا جنسیت را کنترل نمی کرد یا فقط روی مردان انجام می شد. همچنین با توجه به تعداد کم مراکز مشاوره در شهر قزوین و از سوی دیگر مشکل دلبستگی ناایمن خاص، امکان استفاده از روش های تصادفی در این تحقیق وجود نداشت. در طی این تحقیق هدفمند، محقق ابتدا نامه ای از دانشگاه رجا (غیردولتی-غیرانتفاعی) به مراکز مشاوره شهر قزوین جهت اخذ مجوز انجام تحقیق برد و پس از گفتگو با روانشناسان و مشاوران، مراکزی را برای بزرگسالانی که دارای بیماری بودند شناسایی کردند. دلبستگی ناایمن و در صورت داشتن معیارهای ورود، نمونه برای شرکت در پژوهش انتخاب شد.
یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که درمان فراتشخیصی یکپارچه نگر موثر بوده و موجب بهبود مهارگری هیجانی و عملکرد شناختی افراد مبتلا به دلبستگی ناایمن شد(p<0.001).همچنین اندازه اثر برای متغیر مهارگری هیجانی 0.455 و برای متغیر عملکرد شناختی 0.498بود.
درمان فراتشخیصی یکپارچه نگر به مشارکت کنندگان دارای دلبستگی ناایمن، یاد داد که چگونه با هیجانات ناخوشایند خود مواجه شده و به شیوه سازش یافته تری به هیجانهای خود پاسخ دهند.این درمان کمک کرد تا مشارکت کنندگان، ادراک بهتری از تعامل افکار، احساس و رفتار در ایجاد تجربه های هیجانی درونی داشته باشند. افراد در این روش درمان یاد گرفتند تا آگاهی بهتری از تجربههای هیجانی خود شامل برانگیزاننده ها و پیامدهای رفتاری کسب کنند، ارزیابیهای شناختی منفی از احساسها و هیجانهای جسمی را مورد تردید قرار دهند، رفتارهای ناشی از هیجان را شناسایی و اصلاح کنند، آگاهی و تحمل احساسهای جسمی در طی مواجهه درونزاد را کسب کنند و در بافتهای موقعیتی و درونزاد با تجربه های هیجانی خود مواجه شوند.همه این مهارتها با اصلاح عادات تنظیم هیجانی، منجر به کاهش شدت تجربههای هیجانی سازش نایافته و برگرداندن هیجانها به سطح کارکردی و کاهش ضعف در مهارگری هیجانی افراد دارای دلبستگی ناایمن شد. در تبیین دیگر میتوان گفت که با توجه به منطق پدیدآیی رویکرد درمانی فراتشخیصی یکپارچهنگر، بهبودی و تغییرات معنادار مهارگری هیجانی میتواند به واسطه آماج قرار گرفتن عوامل مشترکی همچون افکار تکرار شونده و عاطفه منفی باشد. درمان فراتشخیصی یکپارچهنگر شامل راهبردهایی مانند آموزش آگاهی هیجانی، یادگیری مشاهده هیجانی، آشنایی با راهبردهای مختل اجتناب از هیجان، آگاهی یافتن از اثرات منفی اجتناب از هیجان و شناسایی رفتارهای ناشی از هیجان است که موجب تعدیل هیجانهای درونی و نظم یافتگی هیجان که یکی از نیازهای اساسی افراد دارای دلبستگی ناایمن است شد.
نتیجه گیری: درمان فراتشخیصی یکپارچه نگر بعنوان روشی موثر بر مهارگری هیجانی و عملکرد شناختی افراد مبتلا به دلبستگی ناایمن پیشنهاد شده است.این درمان،بعنوان روشی موثر بر مهارگری هیجانی و عملکرد شناختی افراد مبتلا به دلبستگی ناایمن تاثیر دارد.این تاثیرگذاری از یک جهت به دلیل تقویت توانایی تنظیم هیجان و از سوی دیگر تقویت توانایی تنظیم شناختی هیجانها است.بنابراین آموزش فراتشخیصی با تکیه بر تکنیکهای تنظیم هیجان موجب شد مشارکت کنندگان در پژوهش به بازیابی هیجانها و مخصوصا هیجانهای منفی خود بپردازند و این امر باعث شد که این گروه هیجانها را در درون خویش پذیرفته و مدیریت کنند.
بنابر مطالب فوق بدیهی است که مشارکت کنندگان در پژوهش، بعد از دریافت رویکرد درمانی مذکور، بهبودی معناداری در مهارگری هیجانی نشان دادند.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
روانشناسی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
