مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: اعتیاد به تلفن همراه نوعی رفتار اعتیادی است که شناسایی‌نشدن متغیرهای تأثیرگذار بر بروز این پدیده می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری را بر جوانب مختلف زندگی شخصی و تحصیلی دانش‌آموزان وارد کند؛ ازاین‌رو، هدف تحقیق حاضر تعیین اندازهٔ اثر ابعاد کمال‌گرایی و ترس از شکست در عملکرد با نمرهٔ اعتیاد به تلفن همراه در دانش‌آموزان دورهٔ دوم متوسطهٔ مدارس نمونه‌دولتی بود.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر توصیفی از نوع مقطعی و همبستگی بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان نمونه‌دولتی دورهٔ دوم متوسطهٔ شهرستان مشگین‌شهر در سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند. از بین آن‌ها دویست نفر به‌شیوه‌ٔ نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای تصادفی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامهٔ کمال‌گرایی (تری-شرت و همکاران، ۱۹۹۵)، پرسشنامهٔ ارزیابی ترس از شکست در عملکرد (کانروی و همکاران، ۲۰۰۲) و پرسشنامهٔ اعتیاد به تلفن همراه (سواری، ۱۳۹۳) به‌کار رفت. تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه در سطح معناداری (۰٫۰۵=α) صورت گرفت که برای این منظور از نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۱ استفاده شد.
یافته‌‌ها: نتایج نشان داد، کمال‌گرایی مثبت با اعتیاد به تلفن همراه رابطهٔ منفی و معناداری داشت (۰٫۱۹۱- =r، ۰٫۰۰۷=p)؛ درحالی‌که رابطهٔ کمال‌گرایی منفی با اعتیاد به تلفن همراه معنادار نبود (۰٫۰۲۹=r، ۰٫۶۸۸=p)؛ علاوه‌براین، بین ترس از شکست در عملکرد با اعتیاد به تلفن همراه همبستگی مثبت و معناداری به‌دست آمد (۰٫۱۸۰=r، ۰٫۰۱۱=p). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون مشخص کرد، تنها ترس از شکست در عملکرد (۰٫۰۰۴=p، ۰٫۲۰۳=β) و کمال‌گرایی مثبت (۰٫۰۰۲=p، ۰٫۲۱۲-=β) توانایی پیش‌بینی اعتیاد به تلفن همراه را داشتند.
نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج تحقیق، می‌توان نتیجه گفت ترس از شکست در عملکرد می‌تواند با افزایش میزان فشار ادراک‌شده‌ٔ دانش‌آموزان مدارس نمونه‌دولتی آن‌ها را مستعد رفتارهای اعتیادی همچون اعتیاد به تلفن همراه کند. ازطرفی، اتخاذ معیارهای کمال‌گرایانهٔ منطقی و متناسب با توانایی دانش‌آموزان می‌تواند با کاهش استرس و تنش آن‌ها، احتمال گرایش آنان را به رفتارهای اعتیادی اجتنابی تعدیل کند.