مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: شواهد پژوهشی حاکی‌از آن است که اختلال اضطراب فراگیر از مشکلات اصلی‌تر روان‌شناختی در سراسر جهان قلمداد می‌شود. پژوهش حاضر باهدف بررسی پایایی و اعتبار فرم کوتاه پرسش‌نامهٔ رفتارهای ایمنی در افراد ۲۰تا۴۵سالهٔ ایرانی مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر انجام شد.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر توسعهٔ ابزار به‌روش توصیفی‌تحلیلی بود. جامعهٔ آماری را تمامی افراد ۲۰تا۴۵سالهٔ مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر مراجعه‌کننده به کلینیک‌های روان‌شناسی شهر تهران تشکیل دادند که دارای حداقل تحصیلات دیپلم بودند. درنهایت، از بین این افراد ۱۰۱ نفر به‌شیوهٔ نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و تمامی آن‌ها پرسش‌نامه‌های مربوط را تکمیل کردند. به‌منظور بررسی اعتبار سازه، روش تحلیل عاملی تأییدی به‌کار رفت. برای بررسی اعتبار هم‌گرا از ضریب همبستگی پیرسون بین پرسش‌نامهٔ رفتارهای ایمنی اختلال اضطراب فراگیر (فرم کوتاه) (هبرت و داگاس، ۲۰۱۳) و پرسش‌نامهٔ اضطراب بک (بک و همکاران، ۱۹۹۰)، استفاده شد. همچنین به‌منظور بررسی اعتبار واگرا، ضریب همبستگی پیرسون بین پرسش‌نامهٔ رفتارهای ایمنی اختلال اضطراب فراگیر (فرم کوتاه) (هبرت و داگاس، ۲۰۱۳) و پرسش‌نامهٔ کیفیت زندگی سازمانی بهداشت جهانی (گروهی از کارشناسان سازمان جهانی بهداشت، ۱۹۹۶) به‌کار رفت. برای سنجش پایایی ابزار چهل نفر از ۱۰۱ شرکت‌کنندهٔ اولیه به‌طور تصادفی انتخاب شدند و به‌فاصلهٔ چهار هفته مجدد پرسش‌نامهٔ رفتارهای ایمنی را تکمیل کردند. برای تفسیر نتایج از دو روش مرسوم آلفای کرونباخ و ضریب بازآزمایی استفاده شد. به‌منظور سنجش همسانی درونی، ضریب آلفای کرونباخ به‌کار رفت. سطح معناداری آزمون‌ها برابر ۰٫۰۱ بود.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، این پرسش‌نامه از آلفای کرونباخ مناسبی (۰٫۸۱) برخوردار است و ضریب پایایی آن براساس دو بار اجرای آزمون، مناسب (۰٫۸۳) ارزیابی می‌شود. بررسی اعتبار پرسش‌نامه مشخص کرد، بین پرسش‌نامهٔ رفتارهای ایمنی افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (فرم کوتاه) (هبرت و داگاس، ۲۰۱۳) با پرسش‌نامهٔ اضطراب بک (بک و همکاران، ۱۹۹۰) رابطهٔ مستقیم و همبستگی مثبت معنادار وجود دارد که بیانگر اعتبار هم‌گرای مناسب این پرسش‌نامه است (۰٫۴۸=r و ۰٫۰۰۱>p)؛ به‌علاوه بین پرسش‌نامهٔ رفتارهای ایمنی افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (فرم کوتاه) (هبرت و داگاس، ۲۰۱۳) با پرسش‌نامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (گروهی از کارشناسان سازمان جهانی بهداشت، ۱۹۹۶) و ابعاد آن، رابطهٔ معکوس و همبستگی منفی معنادار مشاهده می‌شود که نمایانگر اعتبار واگرای مناسب این پرسش‌نامه است (۰٫۶۶-=r و ۰٫۰۰۱>p). همچنین، تحلیل عاملی پرسش‌نامهٔ رفتارهای ایمنی افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (فرم کوتاه) (هبرت و داگاس، ۲۰۱۳) نشان‌دهندهٔ برازش پذیرفتنی و مناسب مدل و سازگاری آن با داده‌های جمع‌آوری‌شده است (۰٫۸۰AGFI=، ۰٫۸۱GFI=، ۰٫۹۶CFI=).
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان گفت، پرسش‌نامهٔ رفتارهای ایمنی افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (فرم کوتاه) (هبرت و داگاس، ۲۰۱۳) از اعتبار و پایایی مناسبی در نمونه‌های ایرانی برخوردار است.