مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: پژوهش‌ها نشان داد، اختلال اضطراب جدایی در انسجام خانواده و کیفیت تعامل مادر-کودک ریشه دارد. این پژوهش باهدف بررسی الگوی روابط ساختاری پیش‌بینی نشانه‌های اضطراب جدایی کودکان ۵تا۸ساله براساس انسجام خانواده با میانجیگری احساس ناایمنی مادران انجام گرفت.
روش‌بررسی: روش پژوهش، توصیفی‌تحلیلی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعهٔ آماری پژوهش را مادران کودکان ۵تا۸سالهٔ مبتلا به اختلال اضطراب جدایی در چهار منطقهٔ شمال، جنوب، شرق و غرب تهران در سال ۱۴۰۰ تشکیل دادند که از بین آن‌ها ۲۴۲ نفر به‌روش دردسترس انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها، نسخۀ والد مقیاس سنجش اضطراب جدایی (هان و همکاران، ۲۰۰۳) و پرسش‌نامهٔ‌ انسجام خانواده (سامانی، ۱۳۸۱) و تجدیدنظرشدۀ مقیاس دلبستگی بزرگسال (کولینز و رید، ۱۹۹۰) به‌کار رفت. تحلیل داده‌ها بااستفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلات ساختاری در نسخۀ ۲۲ نرم‌افزارهای SPSS و AMOS در سطح معناداری ۰٫۰۵ صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، ضریب مسیر مستقیم بین انسجام خانواده با اضطراب جدایی کودک، منفی و معنادار (۰٫۰۰۴=p، ۰٫۲۹۳-=β) و ضریب مسیر مستقیم بین احساس ناایمنی مادر با اضطراب جدایی کودک، مثبت و معنادار (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۴۴۸=β) بود. ضریب مسیر مستقیم بین انسجام خانواده و احساس ناایمنی مادر، منفی و معنادار به‌دست آمد (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۵۱۴-=β). همچنین نتایج ضریب مسیر غیرمستقیم مشخص کرد، کرانهٔ پایین فاصلهٔ اطمینان برای احساس ناایمنی مادر به‌عنوان متغیر میانجی بین انسجام خانواده با اضطراب جدایی کودک ۰٫۳۱۹- و کرانهٔ بالای آن ۰٫۱۴۲- بود (۰٫۰۰۱>p). شاخص‌های نکویی برازش مدل مفهومی برازش داده‌شده برابر با ۲٫۲۱=X²/df و ۰٫۹۵۷=GFI، ۰٫۹۴۶=NFI، ۰٫۹۷۰=CFI و ۰٫۰۷۱=RMSEA به‌‌دست آمد.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش می‌تواند الگویی برای کاهش نشانه‌های اضطراب جدایی کودکان ازطریق تقویت انسجام خانواده و به‌تبع آن کاهش احساس ناایمنی مادران باشد.