زهره کیخسروی بیگ زاده، شیدا سوداگر، فرهاد جمهری، مریم بهرامی، فرزانه چوبساز،
دوره ۱۱، شماره ۰ - ( شماره سال ۱۴۰۰ ۱۴۰۰ )
چکیده
زمینه و هدف: شناسایی عوامل مؤثر بر مشکل ناباروری در سازگاری با این مشکل از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ ازاین‌رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه‌ای تاب‌آوری و رضایت زناشویی در رابطهٔ بین راهبردهای سازگار و ناسازگار تنظیم شناختی هیجان با سازگاری با بیماری در زنان نابارور بود.
روش‌بررسی: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود که با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری انجام شد. جامعهٔ آماری همهٔ زنان نابارور مراجعه‌کننده به مراکز ناباروری شهر تهران در سال ۱۳۹۷ بودند که برای اولین‌بار درمان ناباروری دریافت کردند. با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس ۲۲۵ نفر انتخاب شدند. ابزار سنجش شامل مقیاس تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۱)، مقیاس تاب‌آوری کارنر-دیویدسون (کانر و دیویدسون، ۲۰۰۳)، مقیاس رضایت زناشویی انریچ (فورز و اولسون، ۱۹۹۳) و مقیاس سازگاری با بیماری (بشارت، ۱۳۸۰) بود. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی و روش مدل‌یابی معادلات ساختاری با نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۱ و AMOS نسخۀ ۲۱ تحلیل شدند. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ بود.
یافته‌ها: راهبردهای سازگار تنظیم شناختی هیجان اثر مستقیم و معنادار بر تاب‌آوری (۰٫۰۰۱< p و ۰٫۴۲=β) و رضایت زناشویی (۰٫۰۰۱< p و ۰٫۳۷=β) دارند. راهبردهای ناسازگار تنظیم شناختی به‌صورت معکوس و معنادار پیش‌بینی‌کنندهٔ تاب‌آوری (۰٫۰۰۱< p و ۰٫۳۳-=β) و رضایت زناشویی (۰٫۰۰۱< p و ۰٫۲۰-=β) هستند. همچنین راهبردهای سازگار تنظیم شناختی هیجان (۰٫۰۰۲= p و ۰٫۰۸=β) و راهبردهای ناسازگار تنظیم شناختی هیجان (۰٫۰۰۱< p و ۰٫۲۷-=β) با نقش میانجی تاب آوری، سازگاری با ناباروری را تبیین می‌کنند. راهبردهای سازگار تنظیم شناختی هیجان (۰٫۰۰۱< p و ۰٫۳۱=β) و راهبـردهای نـاسازگـار تنـظیم شـناختی هیجـان (۰٫۰۵= p و ۰٫۰۵-=β) با نقش میانجی رضایت زناشویی، سازگاری با ناباروری را تبیین می‌کنند.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، تاب‌آوری و رضایت زناشویی در ارتباط بین راهبردهای سازگار و ناسازگار تنظیم شناختی هیجان و سازگاری با بیماری نقش واسطه‌ای دارند.
فاطمه خاکشور شاندیز، شیدا سوداگر، غلامرضا عنانی سراب، سعید ملیحی الذاکرینی، اصغر زربان،
دوره ۱۲، شماره ۰ - ( شماره سال ۱۴۰۱ ۱۴۰۱ )
چکیده
زمینه و هدف: شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی در درمان برخی شرایط و اختلالات روانی استفاده شده است و باعث ارتقای سلامت روانی در بیماران می‌شود؛ ازاین‌رو مطالعهٔ حاضر با هدف تعیین اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر استرس ادراک‌شده و اجتناب شناختی بیماران دیابتی نوع دو انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی زنان مبتلا به دیابت مراجعه‌کننده به مرکز دیابت شهر بیرجند در شش ماه دوم سال ۱۳۹۶ تشکیل دادند. از میان آن‌ها سی نفر داوطلب واجد شرایط انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس استرس ادراک‌شده (کوهن و همکاران، ۱۹۸۳) و پرسشنامهٔ اجتناب شناختی (سکستون و دوگاس، ۲۰۰۹) در پیش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده شد. مداخلهٔ شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی برای گروه آزمایش طی هشت جلسهٔ نوددقیقه‌ای انجام پذیرفت؛ اما گروه گواه هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. برای تحلیل داده‌ها، تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تک‌متغیری در نرمافزار SSPS نسخهٔ ۲۴ به‌کار رفت. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵=α درنظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، با حذف تأثیر نمرات پیش‌آزمون، برحسب عضویت گروهی (آزمایش و گواه)، بین میانگین نمرات استرس ادراک‌شده (۰٫۰۱۸=p) و اجتناب شناختی (۰٫۰۰۹=p) و مؤلفه‌های آن شامل فرونشانی (۰٫۰۰۴=p)، جانشینی فکر (۰٫۰۰۱=p)، حواس‌پرتی (۰٫۰۳۲=p)، اجتناب از محرک تهدیدکننده (۰٫۰۱۹=p) و تصورات مربوط به افکار (۰٫۰۴۱=p) تفاوت معناداری مشاهده شد؛ همچنین میزان اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر استرس ادراک‌شده (۰٫۲۴۲)، فرونشانی (۰٫۲۶۳)، جانشینی فکر (۰٫۳۴۰)، حواس‌پرتی (۰٫۱۵۳)، اجتناب از محرک تهدیدکننده (۰٫۱۸۱)، تصورات مربوط به افکار (۰٫۱۴۰) و نمرهٔ کلی اجتناب شناختی (۰٫۴۵۵) بیماران دیابتی نوع دو به‌دست آمد.
نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج این پژوهش، شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی در کاهش استرس ادراک‌شده و اجتناب شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مؤثر است؛ بنابراین می‌توان از آن به‌عنوان روشی مداخله‌ای مؤثر، سود جست.
