مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: اضطراب به‌عنوان یکی از اختلال‌های بسیار شایع روان‌شناختی در دورهٔ پیش‌دبستانی می‌تواند در رشد شناختی و اجتماعی کودکان اختلال ایجاد کند. ازآنجاکه از شیوه‌های بهتر آموزش به کودکان پیش‌دبستانی استفاده از بازی‌های آموزشی است، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر بازی‌های آموزشی بر یادگیری مفاهیم ریاضی و مهارت‌های اجتماعی در کودکان پیش‌دبستانی مضطرب انجام شد.
روش‌بررسی: روش این مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ پژوهش را کودکان مضطرب پیش‌دبستانی ناحیهٔ یک شهر مشهد در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ تشکیل دادند. تعداد سی داوطلب واجد شرایط پس از بررسی ملاک‌های ورود به مطالعه با روش نمونه‌گیری هدفمند وارد مطالعه شدند و با روش تصادفی در دو گروه مساوی قرار گرفتند. گروه آزمایش ده جلسهٔ ۴۵دقیقه‌ای در جلسات بازی‌های آموزشی شرکت کرد و برای گروه گواه آموزشی ارائه نشد. داده‌ها با کمک مقیاس اضطراب کودکان پیش‌دبستانی (اسپنس و همکاران، ۲۰۰۱)، آزمون معلم‌ساختهٔ مفاهیم ریاضی و پرسش‌نامهٔ مهارت‌های اجتماعی (گریشام و الیوت، ۱۹۹۰) جمع‌آوری شد. تحلیل داده‌ها با روش‌ تحلیل کوواریانس تک‌متغیری، آزمون‌های خی‌دو و تی مستقل در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۲ صورت گرفت. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد، گروه‌ آزمایش و گروه گواه در مرحلهٔ پیش‌آزمون از نظر یادگیری مفاهیم ریاضی (۰٫۷۳۴=p) و مهارت‌های اجتماعی (۰٫۳۷۸=p) باهم تفاوت معناداری نداشتند؛ اما دو گروه مذکور در مرحلهٔ پس‌آزمون از نظر هر دو متغیر یادگیری مفاهیم ریاضی (۰٫۰۰۱>p) و مهارت‌های اجتماعی (۰٫۰۰۳=p) تفاوت معناداری داشتند. براساس نتایج تحلیل کوواریانس تک‌متغیری، بازی‌های آموزشی سبب افزایش معنادار هر دو متغیر یادگیری مفاهیم ریاضی و مهارت‌های اجتماعی در کودکان پیش‌دبستانی مضطرب شد (۰٫۰۰۱>p). 
نتیجه‌گیری: براساس نتایج این پژوهش، استفاده از بازی‌های آموزشی نقش مؤثری در افزایش یادگیری مفاهیم ریاضی و مهارت‌های اجتماعی دارد؛ بنابراین معلمان می‌توانند از بازی‌های آموزشی برای بهبود ویژگی‌های شناختی و اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی مضطرب به‌ویژه یادگیری مفاهیم ریاضی و مهارت‌های اجتماعی استفاده کنند.

زمینه و هدف: قانون‌گریزی در دانش‌آموزان نوجوان شایع است و آسیب‌های فرهنگی و تربیت اخلاقی می‌توانند باعث افزایش آن شوند؛ درنتیجه، پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی نمرهٔ قانون‌گریزی دانش‌آموزان نوجوان دورهٔ دوم متوسطه براساس آسیب‌های فرهنگی و آسیب‌های تربیت اخلاقی انجام شد.
روش‌بررسی: این مطالعه مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعهٔ پژوهش را دانش‌آموزان نوجوان دورهٔ دوم متوسطهٔ شهر مشهد در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ به‌تعداد حدود ۳۶۰هزار نفر تشکیل دادند که از میان آنان ۴۲۰ نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش‌نامهٔ قانون‌گریزی (زارع شاه‌آبادی و ترکان، ۱۳۹۱)، مقیاس محقق‌ساختهٔ آسیب‌های فرهنگی و پرسش‌نامهٔ آسیب‌های تربیت اخلاقی (شکاری و همکاران، ۱۳۹۳) بود که به‌صورت مجازی تکمیل شدند. تحلیل داده‌ها با روش‌های ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۱۹ در سطح معناداری ۰٫۰۵ صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، آسیب‌های فرهنگی و همهٔ خرده‌مقیاس‌های آن شامل پذیرش ضدارزش‌ها، آسیب‌های تلفن همراه هوشمند، بی‌هویتی فرهنگی و تهاجم فرهنگی با نمرهٔ قانون‌گریزی در دانش‌آموزان نوجوان دورهٔ دوم متوسطه رابطهٔ مستقیم و معنادار داشتند (۰٫۰۰۱>p)؛ همچنین آسیب‌های تربیت اخلاقی و همهٔ خرده‌مقیاس‌های آن شامل شجاعت، احترام، صداقت، صبر، وفاداری، امانت‌داری، حسن خلق، توکل و وجدان با نمرهٔ قانون‌گریزی در دانش‌آموزان مذکور رابطهٔ معکوس و معنادار داشتند (۰٫۰۰۱>p). براساس دیگر یافته‌ها، خرده‌مقیاس‌های متغیرهای آسیب‌های فرهنگی و تربیت اخلاقی باهم توانستند ۸۹درصد از تغییرات نمرهٔ قانون‌گریزی را در دانش‌آموزان نوجوان دورهٔ دوم متوسطه تبیین کنند (۰٫۰۵>p).
نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج پژوهش، آسیب‌های فرهنگی و آسیب‌های تربیت اخلاقی نقش مؤثری در پیش‌بینی قانون‌گریزی در دانش‌آموزان نوجوان دورهٔ دوم متوسطه دارند؛ درنتیجه، برای کاهش قانون‌گریزی می‌توان آسیب‌های فرهنگی و تربیت اخلاقی را کاهش داد.