مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: دانشجویان به‌دلیل احساس تنهایی و ضعف تحمل ناکامی و مهارت‌های فراشناختی درمعرض انواع آسیب‌های روانی قرار دارند. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان وجودی بر مهارت‌های فراشناختی و احساس تنهایی و تحمل ناکامی دانشجویان روان‌شناسی دورۀ کارشناسی انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی دانشجویان شهرستانی در رشتۀ روان‌شناسی در مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامشهر در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ تشکیل دادند. نمونهٔ پژوهش شامل سی نفر از دانشجویان پسر و دختر بود که به‌روش نمونه‌گیری دردسترس و داوطلبانه وارد مطالعه شدند. سپس به‌طور تصادفی در گروه‌ آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در پیش‌آزمون و پس‌آزمون، پرسشنامه‌ٔ حالت فراشناختی (انیل و عابدی، ۱۹۹۶)، مقیاس احساس تنهایی (راسل، ۱۹۹۶) و مقیاس تحمل ناکامی (هرینگتون، ۲۰۰۵) بود. برای گروه آزمایش ده جلسهٔ هفتگی به‌مدت نود دقیقه درمان وجودی براساس پروتکل درمانی پروچسکا و نورکراس (۲۰۱۰) اجرا شد؛ ولی گروه گواه هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیره و آزمون خی‌دو در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۴ تحلیل شدند. سطح‌ معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، درمان وجودی موجب افزایش مهارت‌های فراشناختی (۰٫۰۳۲=p) و بهبود تحمل ناکامی (۰٫۰۰۱>p) و کاهش احساس تنهایی (۰٫۰۰۱=p) در دانشجویان گروه آزمایش شد. براساس نتایج اندازۀ اثر، درمان وجودی اثربخشی زیادی بر هر سه متغیر احساس تنهایی (۰٫۳۴۸=η²_p)، تحمل ناکامی (۰٫۸۵۳=η²_p) و مهارت‌های فراشناختی (۰٫۱۵۸=η²_p) داشت؛ اما اثربخشی بیشتر درمان وجودی، بر تحمل ناکامی بود.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش نتیجه گرفته می‌شود که درمان وجودی، روش درمانی مؤثری برای افزایش مهارت‌های شناختی، بهبود تحمل ناکامی و کاهش احساس تنهایی در دانشجویان است.