مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: رویکرد مثبت‌نگر به سلامت روان منجربه ظهور مفاهیمی همچون بهزیستی روان‌شناختی شده است که داشتن سلامتی را تنها به نبود بیماری نسبت نمی‌دهد؛ بلکه آن را حاصل وجود چندین عامل می‌داند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطهٔ راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان شهر ایلام ازطریق عاطفۀ مثبت و عاطفۀ منفی بود.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر، تحلیلی از نوع همبستگی و مبتنی‌بر روش مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعه‌ٔ آماری را تمامی‌ دانشجویان دانشگاه‌های شهر ایلام تشکیل دادند که در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ در این دانشگاه‌ها مشغول به تحصیل بودند؛ در این پژوهش ۳۵۰ دانشجو با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. به‌منظور ارزیابی متغیرها از مقیاس بهزیستی روان‌شناختی (ریف، ۲۰۰۲) و پرسش‌نامۀ تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۱) و مقیاس عاطفهٔ‌ مثبت و منفی (واتسون و همکاران، ۱۹۸۸) استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی و روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۵ و AMOS نسخهٔ ۲۰ در سطح معناداری ۰٫۰۵ صورت گرفت.
یافته‌ها: ضریب مسیر مستقیم راهبرد انطباقی به عاطفهٔ مثبت (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۳۹۱=ß)، عاطفهٔ منفی (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۲۹۰-=ß) و بهزیستی روان‌شناختی (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۴۸۹=ß) و ضریب مسیر مستقیم راهبرد غیرانطباقی به عاطفهٔ مثبت (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۲۸۰-=ß)، عاطفهٔ منفی (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۲۲۰=ß) و بهزیستی روان‌شناختی (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۲۹۵-=ß) معنادار بود؛ همچنین ضریب اثر غیرمستقیم راهبردهای انطباقی تنظیم هیجان به بهزیستی روان‌شناختی ازطریق عاطفهٔ مثبت (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۱۲۵=ß) و عاطفهٔ منفی (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۰۸=ß) معنادار بود. به‌علاوه، نتایج حاکی‌از معناداری اثر غیرمستقیم راهبردهای غیرانطباقی تنظیم هیجان به بهزیستی روان‌شناختی ازطریق عاطفهٔ مثبت (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۰۹-=ß) و عاطفهٔ منفی (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۰۶۲-=ß) بود؛ شاخص‌های نکویی برازش نشان از نکویی برازش مدل مفهومی مطالعه‌شده داشتند (۱٫۹۳۸=χ²/dƒ، ۰٫۹۱۹=GFI، ۰٫۹۱۱=AGFI، ۰٫۰۶۲=RMSEA، ۰٫۹۱۵=NFI، ۰٫۹۶۰=CFI، ۰٫۹۱۸=IFI، ۰٫۹۲۷=TLI).  
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، راهبردهای شناختی تنظیم هیجان با تأثیر بر میزان شکل‌گیری عواطف مثبت و منفی، بر بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان اثرگذار هستند.