مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: مواجهه با شکست عاطفی، سطوح بالایی از اضطراب، افسردگی، سوگ، نشانه‌های جسمانی، آسیب‌پذیری و تجربهٔ احساس‌های منفی را به‌همراه دارد. بهترین روش پیشگیری و مقابله در این زمینه، شناسایی عوامل مرتبط با آن است. پژوهش حاضر با هدف تبیین مدل ساختاری برای پیش‌بینی نشانگان ضربهٔ عشق در دانشجویان براساس طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با میانجیگری راهبردهای شناختی تنظیم هیجان انجام شد.
روش‌بررسی: این پژوهش توصیفی‌تحلیلی از نوع همبستگی بود. جامعهٔ آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه‌های آزاد اسلامی شهر تهران دارای نشانگان ضربهٔ عشق در سال تحصیلی ۰۲-۱۴۰۱ تشکیل دادند. از بین آن‌ها ۲۰۶ نفر به‌روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامهٔ تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، ۲۰۰۶) و فرم کوتاه پرسش‌نامهٔ طرح‌واره‌های یانگ (یانگ و براون، ۱۹۹۸) و پرسش‌نامهٔ نشانگان ضربهٔ عشق راس (راس، ۲۰۰۷) استفاده شد. برای تحلیل داده‌های پژوهش، روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و دو نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۵ و AMOS نسخهٔ ۲۵ به‌کار رفت. سطح معناداری در این پژوهش ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، اثرات مستقیم ابعاد طرح‌واره‌های رهاشدگی (۰٫۱۱= β و ۰٫۰۰۱=p) و تأییدطلبی (۰٫۱۵=β و ، ۰٫۰۰۱=p) و بازداری هیجانی (۰٫۱۷= β و ۰٫۰۰۱=p) بر متغیر ضربهٔ عشق معنادار است؛ ولی اثرات طرح‌واره‌های گرفتار و خویشتن‌داری معنادار نیست. نتایج مشخص کرد، طرح‌واره‌های رهاشدگی (۰٫۲۰-=β و ۰٫۰۰۱=p) و تأییدطلبی (۰٫۴۰-=β و ۰٫۰۰۱=p) و بازداری هیجانی (۰٫۲۱-=β و ۰٫۰۰۱=p) بر راهبرد انطباقی تنظیم هیجان اثر معناداری دارند؛ ولی اثرات طرح‌واره‌های گرفتار و خویشتن‌داری معنادار نیست؛ به‌علاوه طرح‌واره‌های رهاشدگی (۰٫۲۸= β و ۰٫۰۰۱=p) و تأییدطلبی (۰٫۱۸= β و ۰٫۰۰۱=p) و بازداری هیجانی (۰٫۲۴=β و ۰٫۰۰۱=p) بر راهبرد سازش‌نایافتهٔ تنظیم هیجان اثر معناداری دارند؛ ولی تأثیرات طرح‌واره‌های گرفتار و خویشتن‌داری معنادار نیست؛ همچنین اثرات غیرمستقیم طرح‌واره‌های رهاشدگی (۰٫۱۴= β و ۰٫۰۰۱=p) و تأییدطلبی (۰٫۲۰= β و ۰٫۰۰۱=p) و بازداری هیجانی (۰٫۱۴= β و ۰٫۰۰۱=p) بر ضربهٔ عشق معنادار است؛ اما اثرهای غیرمستقیم طرح‌واره‌های گرفتار و خویشتن‌داری معنادار نیست. شاخص‌های برازش (۰٫۹۹=IFI، ۰٫۹۹=GFI، ۰٫۹۹=CFI، ۰٫۱۷=RMSEA) همگی در سطح مناسبی قرار داشتند.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش نتیجه‌گیری می‌شود، طرح‌واره‌های رهاشدگی، تأییدطلبی، بازداری هیجانی و همچنین راهبردهای تنظیم شناختی هیجان تأثیر معنادار و مهمی در شکست عشقی دانشجویان دارند.