مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: مسئولیت‌پذیری اجتماعی تحت‌تأثیر عوامل روان‌شناختی مختلف قرار می‌گیرد. بررسی نقش باورهای غیرمنطقی و کمال‌گرایی در پیش‌بینی مسئولیت‌پذیری اجتماعی می‌تواند به درک بهتر این فرایند در دانش‌آموزان کمک کند؛ بنابراین پژوهش حاضر باهدف مدل‌سازی معادلات ساختاری مسئولیت‌پذیری اجتماعی ازطریق باورهای غیرمنطقی با نقش میانجی کمال‌گرایی در دانش‌آموزان دختر دورۀ اول متوسطه انجام شد. 
روش‌بررسی: روش تحقیق توصیفی‌تحلیلی مبتنی‌بر روش مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان دختر متوسطهٔ اول شهر کرمان به‌تعداد ۸۲۴۰ نفر در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ تشکیل دادند. ازاین‌بین ۵۶۰ نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامهٔ مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان (فراسر، ۱۹۹۸) و پرسش‌نامهٔ کمال‌گرایی (تری-شورت و همکاران، ۱۹۹۵) و پرسش‌نامهٔ باورهای غیرمنطقی (جونز، ۱۹۶۹) به‌کار رفت. داده‌ها در سطح معناداری ۰٫۰۵ بااستفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلات ساختاری، در نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۵ و AMOS نسخهٔ ۲۴ تحلیل شد.
یافته‌ها: بین باورهای غیرمنطقی و کمال‌گرایی (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۶۰=β)، بین کمال‌گرایی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۳۴-=β) و بین باورهای غیرمنطقی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی (۰٫۰۰۳=p و ۰٫۲۳-=β) رابطهٔ معناداری وجود داشت و کمال‌گرایی روابط بین باورهای غیرمنطقی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی را میانجیگری کرد (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۴۷=β). شاخص‌های نکویی برازش حاکی‌از برازش مناسب مدل بود (۴٫۴۳= x2/df و ۰٫۹۲۶=GFI و ۰٫۹۴۹=IFI و ۰٫۹۴۹=CFI و ۰٫۰۷۸= RMSEA). 
نتیجه‌گیری: باورهای غیرمنطقی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم (ازطریق کمال‌گرایی)، بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانش‌آموزان دختر تأثیر دارد؛ بنابراین، پیشنهاد می‌شود برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای برای کاهش باورهای غیرمنطقی و مدیریت کمال‌گرایی منفی در مدارس اجرا شود تا بهبود سطح مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانش‌آموزان را به‌همراه داشته باشد.