مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: پژوهشگران اذعان دارند رشد مهارت‌های ارتباطی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص درمقایسه با دانش‌آموزان عادی در بسیاری از جهات با مشکل روبه‌رو است. ازاین‌‌رو پژوهش حاضر با هدف مقایسهٔ سبک‌های شوخ‌طبعی و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص در مقطع متوسطه انجام شد.
روش‌بررسی: روش این پژوهش توصیفی از نوع علی‌مقایسه‌ای بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان پسر دارای اختلال یادگیری خاص و دانش‌آموزان عادی دورهٔ متوسطه شهر کرمان تشکیل دادند. ۸۰ آزمودنی (۴۰ دانش‌آموزبااختلال یادگیری خاص و ۴۰ دانش‌آموز عادی) به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی‌خوشه‌ای چندمرحله‌ای به‌عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از آزمون هوش ریون و پرسشنامه‌های مهارت‌های اجتماعی ماتسون و همکاران (۱۹۸۳) و پرسشنامهٔ سبک‌های شوخ‌طبعی مارتین و همکاران (۲۰۰۳) استفاده شد. برای تجزیه‌‌وتحلیل داده‌ها نیز، تحلیل واریانس چندمتغیری به‌کار رفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین نمرات مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص کمتر از دانش‌آموزان عادی بود (۰٫۰۰۱>p). همچنین میانگین نمرات دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص در مؤلفهٔ سبک شوخ‌طبعی خودافزاینده کمتر از دانش‌آموزان عادی به‌دست آمد (۰٫۰۴۳=p) و دانش‌آموزان اختلال یادگیری خاص در مؤلفه‌های سبک شوخ‌طبعی پرخاشگرانه (۰٫۰۲۵=p) و خودکاهنده (۰٫۰۴۶=p) نمرات بیشتری را کسب کردند.
نتیجه‌گیری: باتوجه به اینکه داشتن ارتباط مؤثر با همسالان (مهارت‌های اجتماعی صحیح) و پذیرش ازسوی آنان برای تمامی دانش‌آموزان به‌ویژه دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص پیش‌بینی‌کنندهٔ خوبی از شایستگی تحصیلی و اجتماعی آتی آنان محسوب می‌شود و همچنین دانش‌آموزان بااختلال یادگیری خاص در کاربرد سبک شوخ‌طبعی سالم و مهارت‌های اجتماعی مطلوب با مشکل مواجه هستند، لزوم توجه به متغیرهای مذکور امری بسیار مهم و حیاتی است.