زمینه و هدف: اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی ازاختلالهای عصبیرشدی بوده که از سالهای اولیهٔ رشد ظاهر میشود. رفتارهای تکانشی و ضعف در مهارت اجتماعی از ویژگیهای کودکان مبتلا به این اختلال است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی خانوادهدرمانی کارکردی بر رفتارهای تکانشی و مهارت اجتماعی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی صورت گرفت.
روشبررسی: طرح پژوهش حاضر نیمهآزمایشی از نوع پیشآزمونپسآزمون با گروه کنترل بود. جامعهٔ آماری را تمامی خانوادههای مراجعهکننده به مراکز مشاورهٔ شهر یزد، در سال ۱۳۹۶ تشکیل دادند که پس از انجام مصاحبهٔ تشخیصی، فرزندشان تشخیص اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی را دریافت کرد. سپس از بین آنان ۳۰ خانواده بهروش نمونهگیری دردسترس انتخاب شده و بهطور تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای گروه آزمایش بهمدت نُه جلسهٔ دوساعته، برنامهٔ خانوادهدرمانی کارکردی اجرا شد؛ اما در گروه کنترل هیچ مداخلهای صورت نگرفت. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامهٔ SNAP (سواسون، ۱۹۸۰) و پرسشنامهٔ مهارت اجتماعی (ماتسون، ۱۹۸۳) بود. دادهها در سطح توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (تحلیل کوواریانس) با استفاده از نرمافزار SPSS نسخهٔ ۲۱ تحلیل شدند.
یافتهها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد خانوادهدرمانی کارکردی باعث کاهش رفتارهای تکانشی (۰٫۰۰۱>p) و همچنین بهبود مهارت اجتماعی (۰٫۰۰۱>p) میشود.
نتیجهگیری: باتوجه به یافتههای پژوهش، استفاده از خانوادهدرمانی کارکردی بهمنظور کاهش رفتار تکانشی و افزایش مهارت اجتماعی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی به متخصصان در این زمینه توصیه میشود.