مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

هدف: عملکرد شناختی مجموعه فرایند فکری است که به درک و آگاهی از تفکرات و ایده­ها می­انجامد. از جمله عواملی که می تواند عملکرد شناختی افراد و بخصوص کودکان را تحت تاثیر قرار دهد رنگ است. دلایلی وجود دارد که باید اثرات رنگ بر عملکرد شناختی و متعاقب آن پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد : اول اینکه ، این کار ارزیابی دقیق تر چگونگی تکرار و تعمیم اثر رنگ بر عملکرد را امکان پذیر می کند . دوم اینکه مانند بسیاری از اثرات روان شناختی بررسی پدیده به صورت پیشرفته درک بهتر مکانیسم های رنگ را ممکن می کند . سوم اینکه تئوری های مربوط به اثر رنگ و رفتار نشان می دهد که نقش اثرات زمینه مهم است، لذا پژوهش بیشتر در خصوص اثرات رنگ در زمینه هایی مانند کلاس درس و زمینه آموزشی لازم است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی محرک­های رنگی برعملکرد شناختی (مهارت حرکتی، حل مسئله، خلاقیت) دانش آموزان شهر بیرجند می باشد.
 روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه آزمایش و گواه می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر پایه سوم ابتدایی شهر بیرجند به تعداد 2500 نفر در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل داد. حجم 44 نفر در هر گروه (گروه مداخله 22 نفر و گروه گواه 22 نفر)  از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردید. به منظور گواه کردن متغیرهای مداخله گر پژوهشگر سعی کرد تا نمونه های انتخابی به لحاظ ویژگی های جمعیت شناختی از قبیل سن، وضعیت اقتصادی-اجتماعی، داشتن والدین (پدر-مادر)، عدم داشتن معلولیت جسمی-حرکتی و نداشتن اختلالات روانشناختی همگن باشند. ملاک های مورد نظر برای ورود به پژوهش شامل دانش اموز دختر پایه سوم ابتدایی، علاقمند بودن به شرکت در آزمایش، سن بین 8 تا 10 سال، سلامت روانی طبق ملاکهای DSM5 و ملاکهای خروج از پژوهش شامل عدم علاقمندی در طول آزمایش، غیبت بیش از دو جلسه ، تعداد اعضای هر گروه 22 نفر در نظر گرفته شد. ابزار مورد استفاده در پژوهش بر گرفته از ابزارهای مورد استفاده در پژوهش آنا فرانکلین (2016) است که عبارتند از: آزمون مهارت حرکتی (این خرده آزمون شامل دو سوال است وبه هر سوال 5 نمره تعلق می گیرد)، آزمون مهارت حل مسئله (این خرده مقیاس شامل دو سوال است وبه هر سوال 5 نمره تعلق می گیرد) و آزمون خلاقیت (این خرده مقیاس شامل دو سوال است وبه هر سوال 5 نمره تعلق می گیرد). بعضی از ابزارها به خاطر تفاوت مواد درسی در ایران از جمله محاسبه عددی ، درک و فهم تغییر پیدا کرده است. با توجه به محقق ساخته بودن ازمون عملکرد شناختی بر اساس ابزار های مورد استفاده فرانکلین، برای تعیین روایی و پایایی ابزار  طراحی شده از شاخص روایی محتوایی[1] (CVI) استفاده شد. همچنین جهت تعیین پایایی ابزار تدوین شده نیز از روش باز آزمایی استفاده شد. داده ها با آزمون آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
 یافته ها: یافته­های تحقیق نشان داد که بین مؤلفه­های عملکرد شناختی یعنی قدرت حل مسئله، خلاقیت و مهارت های حرکتی با محرکهای رنگی رابطه وجود دارد. محرک­های رنگی بر خلاقیت دانش­آموزان تاثیر مثبت دارد. میزان نمره متغیر خلاقیت دانش­آموزان تحت تاثیر رنگ زرد، به طور معناداری از دانش­آموزان تحت تاثیر رنگ­های آبی، آبی کمرنگ و سبز کمتر است. همچنین نتایج نشان داد بین میانگین نمره متغیر خلاقیت در گروه قرمز با گروه­های آبی کمرنگ، آبی، صورتی و سبز تفاوت معناداری وجود دارد و این یافته به این معناست که میزان خلاقیت دانش­آموزان تحت تاثیر رنگ قرمز از دانش­آموزان تحت تاثیر رنگ­های آبی­کمرنگ، صورتی، آبی و سبز کمتر است. همچنین نتایج نشان می­دهد که در تمامی گروه­های آزمایش و تحت تاثیر رنگ­های مختلف، میزان خلاقیت بیشتر از دانش­آموزان گروه گواه یا تحت تاثیر رنگ سفید می­باشد.
نتیجه گیری: محرک­های رنگی بر خلاقیت دانش­آموزان تاثیر مثبت دارد، محرک­های رنگی بر حل مساله دانش­آموزان تاثیر مثبت دارد، محرک­های رنگی بر مهارت حرکتی دانش­آموزان تاثیر مثبت دارد.

واژه‌های کلیدی: محرکهای رنگی، عملکرد شناختی، مهارت حرکتی، حل مسئله، خلاقیت

     

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

---

---