مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

هدف: کودکان دارای اوتیسم با اختلال در حواس پنج‌گانه و فرایندهای شناختی (مهارت‌های حسی، ارتباطی ادراکی) دچار فقدان ادراک کل محیط به‌صورت یکپارچه و معنادار با تعریفی معین در برخورد با محیط هستند. لذا شناخت مؤلفه‌های معماری تأثیرگذار بر مشکلات رفتاری این کودکان، برای معماران بااهمیت به نظر می‌رسد. هدف از پژوهش حاضر، دستیابی به مدل طراحی محیطی است که متناسب با ویژگی‌های خاص حسی و شناختی کودکان اوتیسم باشد تا بتواند به‌عنوان تسهیل گر فرایند ادراک و شناخت مناسب محیط قرار گیرد.
روش بررسی: روش تحقیق مورداستفاده در مقاله ازنظر هدف کاربردی می‌باشد زیرا به ارائه راهکارهای معماری جهت طراحی محیط‌های آموزشی کودکان اوتیسم می‌پردازد و ازنظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی می‌باشد؛ به این‌گونه که مبانی و نظریه‌های جامعه هدف به‌عنوان مبانی جهت تحلیل و استخراج ویژگی‌های مؤثر در ارائه مدل‌های طراحی محیط به کار گرفته می‌شود. گرداوری اطلاعات نیز به دو صورت مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی میدانی جهت بررسی نمونه‌ها (آموزشگاه‌های اوتیسم شهر قزوین) انجام‌گرفته است.
یافته‌ها: یافته‌های تحقیق مشخص کرد اختلالات رفتاری کودکان اوتیسم در سه حوزه "حسی-حرکتی"، ارتباطی – اجتماعی " و"شناختی – ادراکی " قابل‌طرح می‌باشد که بر این اساس سه الگوی طراحی"محیط چند حسی "، الگوسازی فضای و توالی فضایی در غالب مدل تنوع حسی محیط ارائه گردید.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد توجه به الگوهای معماری ارائه‌شده می‌تواند با تأثیر بر احساس محیط و فرایند ادراک آن، بر سیستم پردازش مرکزی و درنتیجه اصلاح مشکلات رفتاری کودکان اوتیسم مؤثر باشد.