مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: پرخاشگـری، رفتار فیزیکــی کاملاً آشکــاری بوده و هدف آن صدمه‌زدن به شخــص یا سیستم است که باعث اجتناب دیگران یا مقابلـه به مثل آنان می‌شود. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی معنویت‌درمانی گروهی بر کاهش خشونت دانش‌آموزان پرخاشگر در مدارس پسرانهٔ دورهٔ متوسطهٔ دوم در شهر ایرانشهر بود.
روش‌بررسی: روش تحقیق حاضر نیمه‌تجربی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ پژوهش را تمامی دانش‌آموزان پرخاشگر مدارس پسرانهٔ دورهٔ متوسطهٔ دوم در شهر ایرانشهر تشکیل دادند که در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ مشغول به تحصیل بودند. نمونه‌ها شامل ۴۰ نفر از این دانش‌آموزان بود که دارای سطح بیشتر پرخاشگری، براساس نمرات پرسشنامهٔ پرخاشگری بودند. سپس به‌صورت تصادفی در دو گروه ۲۰نفری (۲۰ نفر گروه گواه، ۲۰ نفر گروه آزمایش) جایگزین شدند. گروه آزمایش به‌مدت چهار هفته، دو روز در هفته و هر جلسه به‌مدت ۶۰ دقیقه در جلسه‌های معنویت‌درمانی شرکت کرد؛ اما گروه گواه هیچ نوع درمانی را دریافت نکرد. بعد از پایان دورهٔ درمانی از هر دو گروه پس‌آزمون گرفته شد. ابزارهای استفاده‌شده در این پژوهش شامل پرسشنامهٔ پرخاشگری (باس و پری، ۱۹۹۲) و تاکتیک‌های حل تعارض (استراوس و همکاران، ۱۹۹۶) بود. برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس (آنکوا) در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۳ استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، معنویت‌درمانی گروهی بر کاهش خشونت (۰٫۰۲۱=p) و انواع خشونت لفظی (۰٫۰۱۴=p) و خشونت فیزیکی ملایم (۰٫۰۳۱=p) و خشونت فیزیکی شدید (۰٫۰۳۹=p) در دانش‌آموزان پرخاشگر گروه آزمایش تأثیر معناداری داشت ۰٫۰۲۱=p).
نتیجه‌گیری: باتوجه به یافته‌های این پژوهش مبنی‌بر اثربخشی معنویت‌درمانی گروهی بر کاهش خشونت نوجوانان پرخاشگر، استفاده از این روش درمانی به متخصصان در این زمینه توصیه می‌شود.