مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: باتوجه به اهمیت سبک‌های مقابله با استرس و مؤثربودن تنیدگی تحصیلی بر سلامت روانی‌جسمانی دانش‌آموزان، هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش میانجیگری تنیدگی تحصیلی در رابطهٔ ‌کیفیت زندگی با سبک‌های مقابله با استرس در دانش‌آموزان متوسطه بود.
روش‌بررسی: روش پژوهش توصیفی‌همبستگی و به‌طور خاص مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه‌ٔ آماری پژوهش حاضر را تمامی دانش‌آموزان دوره‌ٔ دوم متوسطه‌ٔ شهر کرمان در سال تحصیلی ٩٧-١٣٩۶ تشکیل دادند. برای تعیین حجم نمونه، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (۱۹۷۰)، تعداد ٣۶٧ دانش‌آموز با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ٔ تنیدگی تحصیلی (سان و همکاران، ۲۰۱۱)، فرم کوتاه پرسش‌نامۀ کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (سازمان بهداشت جهانی، ۱۹۹۸) و پرسش‌نامه‌ٔ مقابله با موقعیت‌های استرس‌زا (اندلر و پارکر، ۱۹۹۰) بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۳ و AMOS نسخهٔ ۲۴ صورت گرفت. سطح معناداری ۰٫۰۵ در نظر گرفته ‌شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، کیفیت زندگی بر سبک‌های مقابله با استرس شامل سبک مسئله‌مدار (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۶۲۳=β)، سبک هیجان‌مدار (۰٫۰۰۱>p و۰٫۳۸۶-=β) و سبک اجتنابی (۰٫۰۰۵=p و ۰٫۳۰۱-=β) اثر مستقیم و معنادار داشت. کیفیت زندگی بر تنیدگی تحصیلی نیز اثر مستقیم و معنادار داشت (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۳۴۱-=β). همچنین کیفیت زندگی با میانجیگری تنیدگی تحصیلی بر سبک‌های مقابله با استرس شامل سبک مسئله‌مدار (۰٫۰۰۵=p و ۰٫۰۵۱=β)، سبک هیجان‌مدار (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۲۹۷-=β) و سبک اجتنابی (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۲۶۵-=β) دارای اثرات معناداری بود. به‌علاوه، مدل پژوهش با داده‌های گردآوری‌شده برازش خوبی داشت (۱٫۶۵=df/^۲c و ۰٫۹۷=CFI و ۰٫۹۴=GFI و ۰٫۹۳=NFI و ۰٫۹۲=AGFI و ۰٫۰۳=RMSEA).
نتیجه‌گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر، کیفیت زندگی با نقش میانجیگری تنیدگی تحصیلی می‌تواند مدل مطلوبی به‌منظور پیش‌بینی سبک‌های مقابله با استرس در دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطه باشد.