BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
URL: http://jdisabilstud.org/article-1-1935-fa.html
، مجتبی امیری مجد*2 ، پریسا تجلی3 ، خدیجه ابوالمعالی4
2- گروه روانشناسی، دانشکدهٔ علوم انسانی، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی
3- گروه روانشناسی کودکان استثنایی، دانشکدهٔ علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی
4- دانشکدهٔ روانشناسی، دانشکدهٔ علوم انسانی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی
زمینه و هدف: به‌دلیل اینکه والدین کودکان با ناتوانیهای تحولی درمعرض سطوح بیشتر استرس و پیامدهای منفی روانی هستند، به‌‌نظر می‌رسد مشارکت والدین در برنامهٔ درمانی می‌تواند این آشفتگی را کم کند؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامهٔ ذهن‌آگاهی مبتنی‌بر کاهش استرس بر بهزیستی روان‌شناختی، تنظیم شناختی و روابط بین‌فردی مادران کودکان با نارسایی‌های تحولی انجام شد.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را همهٔ مادران کودکان با ناتوانیهای تحولی تشکیل دادند که در سال ۹۸-۱۳۹۷ در شهر سقز زندگی کردند. نمونهٔ مطالعه‌شده شامل سی نفر از این مادران بود که ازطریق روش نمونه‌گیری دردسترس گزینش شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه (آزمایش و گواه) قرار گرفتند (هر گروه پانزده نفر). ابزار اندازه‌گیری در این پژوهش پرسشنامۀ بهزیستی روان‌شناختی (ریف، ۱۹۸۹)، پرسشنامۀ تنظیم شناختی هیجان (گرانفسکی و کرایچ، ۲۰۰۶) و نسخۀ کوتاه پرسشنامۀ روابط بین‌فردی (بارخام و همکاران، ۱۹۹۶) بود. برای مادران گروه آزمایش هشت جلسهٔ دوساعته برنامهٔ درمانی ارائه شد. این برنامهٔ درمانی با اقتباس و تکیه بر محتوای برنامهٔ ذهن‌آگاهی مبتنی‌بر کاهش استرس (کابات-زین، ۲۰۰۵) و کتاب کار ذهن‌آگاهی مبتنی‌بر کاهش استرس (استاهل و گلداستین، ۲۰۱۹) بود؛ اما گروه گواه هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیره در نرم‌افزار SPSS در سطح معناداری ۰٫۰۵ استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، آموزش ذهن‌آگاهی مبتنی‌بر کاهش استرس بر تنظیم شناختی هیجان اثربخشی مثبت و معناداری داشت که خود باعث افزایش راهکارهای سازش‌یافته (۰٫۰۰۱p<) و کاهش راهکارهای سازش‌نیافته (۰٫۰۰۲=p) در گروه آزمایش شد؛ همچنین این روش درمانی موجب افزایش بهزیستی روان‌شناختی و کاهش مشکلات روابط بین‌فردی در گروه آزمایش شد (۰٫۰۰۱p<).
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، روش درمانی ذهن‌آگاهی مبتنی‌بر کاهش استرس بر بهبود تنظیم شناختی هیجان، افزایش بهزیستی روان‌شناختی و کاهش مشکلات روابط بین‌فردی مادران دارای کودکان با ناتوانیهای تحولی اثربخشی دارد.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
