زمینه و هدف: علاقۀ اجتماعی، متغیری محوری است که در کودکان با اختلال نارسایی توجه-بیشفعالی دچار نقص است. پژوهش حاضر با هدف تدوین برنامهٔ آموزشی انضباط مثبت و بررسی اثربخشی آن بر علاقۀ اجتماعی کودکان با اختلال نارسایی توجه-بیشفعالی انجام گرفت.
روشبررسی: روش پژوهش حاضر نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری یکماهه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری پژوهش را مادران همۀ کودکان ۷تا۱۱ساله با اختلال نقص توجه-بیشفعالی شهر اصفهان در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونهگیری دردسترس از بین مادران کودکانی که تشخیص اختلال نارسایی توجه-بیشفعالی را توسط روانپزشک دریافت کردند، سی نفر انتخاب شدند. سپس بهشیوهٔ تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه پانزده نفر). ابزارهای پژوهش پرسشنامهٔ تشخیص اختلال نقص توجه-بیشفعالی (هاشمی ملکشاه و همکاران، ۱۳۹۵) و مقیاس علاقهٔ اجتماعی (علیزاده و همکاران، ۱۳۹۴) بود. جلسات آموزشی برنامهٔ انضباط مثبت در قالب هشت جلسهٔ نوددقیقهای صرفاً برای گروه آزمایش برگزار شد. تحلیل دادهها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرمافزار SPSS نسخۀ ۲۱ صورت گرفت. سطح معناداری آزمونها ۰٫۰۵ بود.
یافتهها: نتایج نشان داد، اثر گروه، اثر زمان و اثر گروه و زمان در متغیرهای مسئولیتپذیری-انجام تکالیف، ارتباط با مردم-همدلی، جرئت-اطمینان و احساس برابری درمقابل کهتری-برتری بهلحاظ آماری معنادار بود (۰٫۰۵>p)؛ همچنین یافتهها حاکی از تفاوت معنادار پیشآزمون-پسآزمون و پیشآزمون-پیگیری میانگین نمرههای متغیرهای مسئولیتپذیری-انجام تکالیف (بهترتیب ۰٫۰۱۹=p، ۰٫۰۴۰=p)، ارتباط با مردم-همدلی (بهترتیب ۰٫۰۱۱=p، ۰٫۰۳۰=p)، جرئت-اطمینان (بهترتیب ۰٫۰۰۱>p، ۰٫۰۰۱>p) و احساس برابری درمقابل کهتری-برتری (بهترتیب ۰٫۰۰۱>p، ۰٫۰۰۱>p) گروه آزمایش بود؛ اما در مراحل پسآزمون-پیگیری در میانگین نمرههای متغیرهای مسئولیتپذیری-انجام تکالیف (۰٫۶۱۱=p)، ارتباط با مردم-همدلی (۰٫۲۰۱=p)،جرئت-اطمینان (۰٫۸۶۲=p) و احساس برابری درمقابل کهتری-برتری (۰٫۱۷۷=p) تفاوت معناداری یافت نشد که حاکیاز پایداری اثر مداخله در مرحلۀ پیگیری است.
نتیجهگیری: براساس نتایج پژوهش حاضر، برنامۀ آموزشی انضباط مثبت بر علاقۀ اجتماعی کودکان با اختلال نارسایی توجه-بیشفعالی اثربخشی دارد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |