مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: اعتیاد به مواد ‌مخدر، بیماری مزمنی است که در اغلب مواقع می‌تواند باعث کاهش کیفیت زندگی فرد شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی موسیقی‌درمانی بر کیفیت زندگی و ولع مصرف بیماران تحت درمان نگهدارنده با متادون بود.
روش‌بررسی: روش این پژوهش نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی مُراجعان تحت درمان نگهدارنده با متادون در کلینیک‌های درمانی اعتیاد وابسته به سازمان بهداشت شهر تهران در سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند. سی‌وشش نفر از افراد واجد شرایط داوطلب به‌روش نمونه‌گیری دردسترس وارد مطالعه شدند و به‌صورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه (هر گروه هیجده نفر) قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامهٔ کیفیت زندگی (ویر و شربورن، ۱۹۹۲) و پرسش‌نامهٔ ولع مصرف (فرانکن و همکاران، ۲۰۰۲) به‌کار رفت. جلسات موسیقی‌درمانی صرفاً برای گروه آزمایش در هشت جلسهٔ نوددقیقه‌ای و هفته‌ای دو بار به‌مدت دو ماه براساس بستهٔ آموزشی گاردستروم و همکاران (۲۰۱۷) اجرا شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیره، آزمون‌های خی‌دو و مقایسهٔ میانگین‌های دو گروه مستقل در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۲ صورت گرفت. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، موسیقی‌درمانی میزان عملکرد جسمانی (۰٫۰۰۱>p)، محدودیت نقش جسمانی (۰٫۰۰۱>p)، سلامت عمومی (۰٫۰۴۴=p) و محدودیت در نقش روانی (۰٫۰۴۵=p) گروه آزمایش را درمقایسه با گروه گواه به‌طور معناداری ارتقا بخشید و میزان قصد مصرف (۰٫۰۰۱>p)، تقویت منفی (۰٫۰۰۱>p) و کنترل ادراک‌شده (۰٫۰۰۱>p) را در گروه آزمایش درمقایسه با گروه گواه به‌طور معناداری کاهش داد.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش نتیجه گرفته می‌شود، موسیقی‌درمانی نقش مهمی در کاهش ولع مصرف و افزایش برخی از ابعاد کیفیت زندگی بیماران تحت درمان نگهدارنده با متادون دارد.