مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: مشکلات گفتاری کودکان مبتلا به لکنت ‌زبان، باعث اضطراب در مادرانشان می‌شود. باتوجه به نبود مقیاسی برای اندازه‌گیری اضطراب این دسته از مادران به زبان فارسی، این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی مقیاس اضطراب مادران کودکان مبتلا به لکنت ‌‌زبان انجام شد.
روش‌بررسی: این پژوهش از نوع زمینه‌یابی (شناسایی ویژگی‌های اضطراب مادران کودکان مبتلا به لکنت) و ابزارسازی (ساخت و اعتباریابی مقیاس اضطراب مادران کودکان مبتلا به لکنت برپایهٔ آزمون‌سازی مورفی و دیویدشوفر (۲۰۰۵) و مطالعهٔ مقاله‌های چاپ‌شده در این زمینه) بود. جامعهٔ آماری را تمامی مادران کودکان مبتلا به لکنت ‌زبان در شهر اصفهان در سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند. دویست مادر دارای کودک مبتلا به لکنت با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس محقق‌ساختهٔ اضطراب مادران این کودکان، مقیاس استرس والدینی آبیدین (آبیدین، ۱۹۹۵) و پرسش‌نامۀ اضطراب بک (بک و همکاران، ۱۹۸۸) بود. داده‌ها به‌کمک آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آلفای کرونباخ، همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی اکتشافی و همبستگی درون‌خوشه‌ای) تحلیل شدند و محاسبات با نرم‌افزار SPSS نسخۀ ۲۲ در سطح معناداری ۰٫۰۵ انجام پذیرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، همسانی درونی (۰٫۹۴۳=α) و پایایی بازآزمایی مقیاس (۰٫۸۲۲=ICC، ۰٫۰۰۱=p) مناسب بود. همبستگی مثبت و معنادار این مقیاس با مقیاس استرس والدینی (۰٫۰۳۶=p، ۰٫۳۱۶=r) و پرسش‌نامۀ اضطراب بک (۰٫۰۲۰=p، ۰٫۳۶۰=r)، روایی همگرای مقیاس را نشان داد؛ بنابراین روایی سازهٔ آن به تأیید رسید. تحلیل گویه‌های این مقیاس ازطریق تحلیل عاملی اکتشافی مشخص کرد، دو عامل کلی اضطراب مادرمحور با پنج گویه (۰٫۹۶۵=r، ۰٫۰۰۱=p) و اضطراب فرزندمحور با نُه گویه (۰٫۷۱۶=r، ۰٫۰۰۱=p) با نمرهٔ کل مقیاس رابطهٔ معنادار داشتند که نشان می‌دهد، سؤالات در این مقیاس به دو عامل محدود می‌شود و این نکته مؤید هماهنگی سؤالات است.
نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد، مقیاس محقق‌ساختهٔ اضطراب مادران کودکان مبتلا به لکنت دارای ویژگی‌های مطلوب روان‌سنجی است و می‌توان از آن برای مقاصد پژوهشی، آموزشی و درمانی بهره گرفت.