مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه‌ و‌ هدف: مدل صفات شخصیتی آیزنک اختلال شخصیت جامعه‌ستیز را براساس سه‌صفت برون‌گرایی، روان‌رنجورخویی و روان‌پریش‌خویی توصیف می‌کند. هدف پژوهش حاضر، مدل‌یابی ساختاری صفات شخصیتی در دو نوع الگوی آسیب‌پذیری اولیه و ثانویۀ اختلال شخصیت جامعه‌ستیز براساس مدل آیزنک بود.
روش‌بررسی: روش این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی بود که در قالب مدل‌یابی معادلات ساختاری ارائه شد. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی ‌دانشجویان پزشکی شهر ‌تبریز در سال‌تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ تشکیل دادند. تعداد ۲۸۴نفر به‌شیوه نمونه‌گیری دردسترس به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و به مقیاس خودگزارش‌دهی جامعه‌ستیزی لونسون (لونسون و همکاران، ۱۹۹۵) و مقیاس تجدید‌نظرشدهٔ شخصیت آیزنک-فرم ‌کوتاه (آیزنک و همکاران، ۱۹۸۵) پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۴ و LISREL نسخهٔ ۸٫۸۰ تحلیل شد. سطح معنا‌داری همهٔ آزمون‌ها ۰٫۰۱ بود.
یافته‌ها: بررسی ضرایب مسیر مستقیم بین مسیرهای مختلف نشان‌ داد، روان‌رنجورخویی با اختلال شخصیت جامعه‌ستیزی اولیه (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۳۰۱=Beta) و ثانویه (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۸۲۳=Beta) رابطهٔ مستقیم و معنا‌دار داشت؛ همچنین روان‌پریش‌خویی با اختلال شخصیت ‌جامعه‌ستیز اولیه (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۵۰۲=Beta) ‌و ثانویه (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۳۱۰=Beta) رابطهٔ مستقیم و معنا‌دار داشت؛ اما برون‌گرایی با اختلال شخصیت جامعه‌ستیزی اولیه (۰٫۰۶۱=p، ۰٫۱۲۳-=Beta) و ثانویه (۰٫۰۸۰=p، ۰٫۱۲۲=Beta) رابطۀ معنا‌دار نداشت. همچنین داده‌های گردآوری‌شده با مدل پیشنهادی پژوهش تناسب داشتند (۲٫۴۶=df/^۲x، ۰٫۹۶=CFI، ۰٫۹۱=GFI، ۰٫۹۴=NFI، ۰٫۰۷۲=RMSEA).
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این پژوهش، تئوری آیزنک تأثیر مهمی در بسط تئوریک و پژوهشی سبب‌شناسی اختلال شخصیت جامعه‌ستیز دارد و از نقش اساسی تئوری آیزنک در اختلال شخصیت جامعه‌ستیز حمایت می‌کند.