مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه ‌و‌ هدف: اختلال شخصیت مرزی با نارسایی‌‌های متعددی خود را نشان می‌دهد که می‌تواند در روابط بین‌فردی خودپنداره، طرحواره‌های ناسازگار اولیه و سبک‌های مقابله‌ای پدیدار ‌شود. هدف پژوهش حاضر تبیین شدت نشانگان بالینی اختلال شخصیت مرزی براساس طرحواره‌های ناسازگار اولیه و سبک‌های مقابله‌ای بود.
روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی و مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعهٔ آماری این پژوهش را تمامی مراجعه‌کنندگان با تشخیص اختلال شخصیت مرزی به کلینیک‌های روان‌شناسی شهر تهران در سه ماههٔ پایانی سال ۱۳۹۷ تشکیل دادند. از بین ‌آن‌ها تعداد سیصد نفر به‌‌روش نمونه‌گیری هدف‌مند انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامۀ چندمحوری بالینی میلون-۳ (میلون، ۱۹۹۴)، مقیاس طرحواره‌های ناسازگار اولیۀ یانگ (یانگ، ۱۹۹۰)، پرسشنامهٔ اجتناب یانگ-رای (یانگ و رای، ۱۹۹۴) و پرسشنامهٔ جبران یانگ (یانگ، ۱۹۹۵) به‌دست آمد. تحلیل داده‌ها ازطریق ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای Lisrel نسخهٔ ۸٫۸۰ و SPSS نسخهٔ ۲۲ انجام پذیرفت. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، ضرایب مسیر کل بین طرحوارهٔ ناسازگار اولیه به نشانگان بالینی (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۷۷=β( مثبت و معنادار بود. ضریب مسیر غیرمستقیم بین طرحوارهٔ ناسازگار اولیه به نشانگان بالینی با میانجیگری جبران افراطی (۰٫۰۱۵=p، ۰٫۱۲=β( و ضریب مسیر غیرمستقیم بین طرحوارهٔ ناسازگار اولیه به نشانگان بالینی با میانجیگری اجتناب (۰٫۰۱۳=p، ۰٫۴۹=β( معنادار بود. همچنین شاخص‌های نکویی برازش از برازش مطلوب الگو با داده‌های گردآوری‌شده حمایت کردند (۲٫۲۸۲=df/^۲X، ۰٫۹۳=CFI، ۰٫۹۰=GFI، ۰٫۸۸=AGFI، ۰٫۰۶۵=RMSEA).
نتیجه‌گیری: براساس نتایج پژوهش نتیجه گرفته می‌شود که سبک‌های مقابله‌ای جبران افراطی و اجتناب در رابطۀ بین طرحواره‌های ناسازگار اولیه و نشانگان بالینی اختلال شخصیت مرزی نقش میانجی ایفا می‌کنند. به‌طور کلی نتایج این پژوهش از اهمیت نقش طرحواره‌های ناسازگار در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی حمایت می‌کند.