مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: افزایش تحمل پریشانی زنان رهاشده از مصرف مواد، شانس داشتن مادر را به خانوادۀ آنان می‌دهد. این پژوهش با هدف مقایسهٔ اثربخشی آموزش غنی‌سازی روابط زوجین براساس نظریۀ انتخاب و آموزش مهارت‌های مبتنی‌بر بهبود کیفیت زندگی بر تحمل پریشانی زنان رها‌شده از مصرف مواد انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعۀ آماری، زنان رهاشده از مصرف مواد بودند که از مهر تا آبان ۱۳۹۸ در گروه‌های معتادان گمنام زنان شهر نیشابور شرکت کردند. از بین آن‌ها، شصت نفر به‌روش نمونه‌گیری در‌‌دسترس انتخاب شدند. سپس به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه بیست نفر). ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مقیاس تحمل‌ پریشانی (سیمونز و گاهر، ۲۰۰۵) بود. برای گروه آزمایشی اول، جلسات آموزشی غنی‌سازی روابط زوجین براساس نظریهٔ انتخاب، برمبنای مدل دوبا و همکاران (۲۰۰۹) در شش جلسۀ نوددقیقه‌ای و برای گروه آزمایشی دوم جلسات آموزشی مهارت‌های مبتنی‌بر کیفیت زندگی براساس برنامه‌ٔ مداخله‌ای فریش (۲۰۰۶) در هشت جلسه‌ٔ نوددقیقه‌ای ارائه شد. تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها با روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر و آزمون تعقیبی توکی با کمک نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۴ در سطح معناداری ۰٫۰۵ انجام شد.
یافته‌ها: اثر زمان (۰٫۰۰۶=p) و اثر گروه (۰٫۰۰۹=p) برای متغیر تحمل پریشانی معنادار بود. در متغیر مذکور، در مراحل پس‌آزمون و پیگیری، بین میانگین نمرۀ گروه‌های آزمایش اول و گواه تفاوت معناداری مشاهده شد (به‌ترتیب ۰٫۰۱۵=p، ۰٫۰۲۱=p). در مراحل مذکور، بین میانگین نمرۀ گروه‌های آزمایش دوم و گواه در متغیر یادشده تفاوت معناداری وجود داشت (۰٫۰۰۳=p)؛ اما در مرحلۀ پیگیری بین نمرۀ دو گروه یادشده در متغیر تحمل پریشانی تفاوت معنادار نبود (۰٫۱۰۲=p)؛ همچنین در مراحل پس‌آزمون و پیگیری، بین دو گروه آزمایش در میانگین نمرۀ متغیر مذکور تفاوت معنادار مشاهده نشد (به‌ترتیب ۰٫۶۱۹=p، ۰٫۳۸۱=p).
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، آموزش غنی‌سازی روابط زوجین براساس نظریۀ انتخاب و آموزش مهارت‌های مبتنی‌بر بهبود کیفیت زندگی در بهبود تحمل پریشانی زنان رهاشده از مصرف مواد اثربخش هستند.