مقالات درحال ویرایش
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
مهناز جوادی1، فائزه جهان*1، حسن اسدزاده2
1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان
2- دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی تهران
2- دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی تهران
چکیده: (498 مشاهده)
زمینه و هدف: دوران نوجوانی به خاطر نقش و اهمیتی که در زندگی انسان دارد، در هر زمان مورد توجه روانشناسان قرار گرفته است. روانشناسان مختلف این دوران را احساس‌گرایی، عاطفه پرستی، دوره بحران‌های سازنده و دوره فشار و طوفان نامیده‌اند. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش برنامه ایمن سازی روانی بر تنظیم هیجان میان فردی و خطرپذیری دختران مقطع متوسطه اول بود.
روش بررسی: این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با گروه آزمایش و گواه انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر متوسطه اول به تعداد 9780 نفر بودند که در سال تحصیلی 98-1397 در 38 دبیرستان منطقه 16 تهران مشغول به تحصیل بودند. در این پژوهش برای انتخاب جمعیت نمونه از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. برای این منظور ابتدا از بین تعداد 38 دبیرستان موجود در منطقه 16 آموزش و پرورش تهران، سه دبیرستان به صورت تصادفی انتخاب و دانش آموزان آن سه دبیرستان، پرسشنامه های پژوهش را تکمیل کردند. سپس تعداد 30 نفر از دانش آموزان داوطلب واجد شرایط که کمترین نمره را در پرسشنامه تنظیم هیجان شناختی گارنفسکی و همکاران (2009) و بیشترین نمره را در پرسشنامه خطرپذیری زادهمحمدی و همکاران (1390) کسب کرده بودند وارد مطالعه شده و به صورت تصادفی به دو گروه (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه گواه) تقسیم شدند. گروه آزمایش در معرض آموزش برنامه ایمن سازی روانی قرار گرفتند. مدت زمان این برنامه آموزشی 12 جلسه 75 دقیقهای بود. در طول این مدت گروه گواه هیچگونه آموزشی دریافت نکردند. به منظور بررسی میزان سنجش پایداری، 2 ماه بعد از اجرای پس آزمون، از گروه آزمایش آزمون پیگیری به عمل آمد. داده ها از روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر در سطح معناداری 0/05 و بوسیله نرم افزارSPSS تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: نتایج نشان داد برای متغیر تنظیم هیجان میانفردی اثر گروه (0/001P˂ و 0/735Eta=)، اثر زمان (0/001P˂ و 0/822Eta=) و اثر متقابل گروه × زمان (0/001P˂ و 0/737Eta=) معنادار بود. همچنین نتایج نشان داد برای متغیر خطرپذیری اثر گروه (0/001P˂ و 0/703Eta=)، اثر زمان (0/001P˂ و 0/873Eta=) و اثر متقابل گروه × زمان (0/001P˂ و 0/708Eta=) معنادار بود. از طرفی نتایج آزمون تعقیبی بنفرونی حاکی از تفاوت معنادار میانگینهای گروه آزمایش در مراحل پیش آزمون با پس آزمون (0/001P˂) و پیش آزمون با پیگیری (0/001P˂) برای متغیر تنظیم هیجان میان فردی و خطرپذیری بود و نشان دهنده تأثیر مثبت آموزش برنامه ایمن سازی روانی بر افزایش تنظیم هیجان میان فردی و کاهش خطرپذیری نوجوانان در مرحله پیگیری بود (0/001P˂).
نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش ایمن سازی روانی می تواند به نوجوانان کمک کند تا خود را در برابر موقعیت های مختلف پرخطر حفظ نموده و تنظیم هیجانات خود را بهبود بخشند و از اثرات ماندگار آن استفاده نمایند.
روش بررسی: این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با گروه آزمایش و گواه انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر متوسطه اول به تعداد 9780 نفر بودند که در سال تحصیلی 98-1397 در 38 دبیرستان منطقه 16 تهران مشغول به تحصیل بودند. در این پژوهش برای انتخاب جمعیت نمونه از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. برای این منظور ابتدا از بین تعداد 38 دبیرستان موجود در منطقه 16 آموزش و پرورش تهران، سه دبیرستان به صورت تصادفی انتخاب و دانش آموزان آن سه دبیرستان، پرسشنامه های پژوهش را تکمیل کردند. سپس تعداد 30 نفر از دانش آموزان داوطلب واجد شرایط که کمترین نمره را در پرسشنامه تنظیم هیجان شناختی گارنفسکی و همکاران (2009) و بیشترین نمره را در پرسشنامه خطرپذیری زادهمحمدی و همکاران (1390) کسب کرده بودند وارد مطالعه شده و به صورت تصادفی به دو گروه (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه گواه) تقسیم شدند. گروه آزمایش در معرض آموزش برنامه ایمن سازی روانی قرار گرفتند. مدت زمان این برنامه آموزشی 12 جلسه 75 دقیقهای بود. در طول این مدت گروه گواه هیچگونه آموزشی دریافت نکردند. به منظور بررسی میزان سنجش پایداری، 2 ماه بعد از اجرای پس آزمون، از گروه آزمایش آزمون پیگیری به عمل آمد. داده ها از روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر در سطح معناداری 0/05 و بوسیله نرم افزارSPSS تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: نتایج نشان داد برای متغیر تنظیم هیجان میانفردی اثر گروه (0/001P˂ و 0/735Eta=)، اثر زمان (0/001P˂ و 0/822Eta=) و اثر متقابل گروه × زمان (0/001P˂ و 0/737Eta=) معنادار بود. همچنین نتایج نشان داد برای متغیر خطرپذیری اثر گروه (0/001P˂ و 0/703Eta=)، اثر زمان (0/001P˂ و 0/873Eta=) و اثر متقابل گروه × زمان (0/001P˂ و 0/708Eta=) معنادار بود. از طرفی نتایج آزمون تعقیبی بنفرونی حاکی از تفاوت معنادار میانگینهای گروه آزمایش در مراحل پیش آزمون با پس آزمون (0/001P˂) و پیش آزمون با پیگیری (0/001P˂) برای متغیر تنظیم هیجان میان فردی و خطرپذیری بود و نشان دهنده تأثیر مثبت آموزش برنامه ایمن سازی روانی بر افزایش تنظیم هیجان میان فردی و کاهش خطرپذیری نوجوانان در مرحله پیگیری بود (0/001P˂).
نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش ایمن سازی روانی می تواند به نوجوانان کمک کند تا خود را در برابر موقعیت های مختلف پرخطر حفظ نموده و تنظیم هیجانات خود را بهبود بخشند و از اثرات ماندگار آن استفاده نمایند.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
روانشناسی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
