چکیده
زمینه و هدف: لازمهٔ کمک به مادران باردار برای حل مشکلات بارداری شناخت عوامل مؤثر بر اضطراب و بهزیستی روانشناختی این افراد است. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی روش درمان شناختیرفتاری بر میزان اضطراب، بهزیستی روانشناختی و رضایت زناشویی مادران باردار نخستزا بود.
روشبررسی: روش پژوهش، نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون و پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی زنان باردار نخستزای ۲۰تا۳۵ سال تشکیل دادند که در هفتهٔ ۲۰تا۲۴ بارداری قرار داشتند و برای معاینات ماهانهٔ دوران بارداری به مراکز بهداشتیدرمانی تهران در سال ۱۳۹۸ مراجعه کرده بودند. از بین آنها ۳۰ نفر از زنان باردار نخستزای واجد شرایط شرکت در پژوهش بهصورت دردسترس وارد مطالعه شدند و بهطور تصادفی در دو گروه پانزدهنفرۀ آزمایش و گواه قرار گرفتند. از سیاههٔ اضطراب بک (بک و استیر، ۱۹۹۱)، مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف (ریف و کیز، ۱۹۹۵) و مقیاس رضایت زناشویی انریچ (فاورز و اولسون، ۱۹۸۹) برای جمعآوری دادهها استفاده شد. همچنین درمان شناختیرفتاری طی هشت جلسۀ ۹۰دقیقهای بهصورت هفتگی براساس بستهٔ آموزشی آرک (۲۰۱۴) اجرا شد. تحلیل دادهها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر، آزمون تعقیبی بونفرونی و آزمون خیدو در سطح معناداری ۰٫۰۵ توسط نرمافزار SPSS نسخهٔ ۲۲ صورت گرفت.
یافتهها: در متغیرهای اضطراب، بهزیستی روانشناختی و رضایت زناشویی، تحلیل واریانس برای عامل درونگروهی (زمان) (۰٫۰۰۱>p)، عامل بینگروهی (۰٫۰۰۱>p) و اثر متقابل گروه و زمان (۰٫۰۰۱>p) معنادار بود. در گروه آزمایش، نمرات متغیرهای اضطراب، بهزیستی روانشناختی و رضایت زناشویی در مراحل پسآزمون و پیگیری تفاوت معناداری با مرحلۀ پیشآزمون داشت (۰٫۰۰۱>p)؛ اما در متغیرهای مذکور تفاوت معناداری بین دو مرحلهٔ پسآزمون و پیگیری مشاهده نشد که نشاندهندۀ ثابتماندن تأثیر درمان شناختیرفتاری تا مرحلهٔ پیگیری بود (۰٫۰۵<p).
نتیجهگیری: براساس یافتههای پژوهش، روش درمان شناختیرفتاری بر کاهش میزان اضطراب و افزایش بهزیستی روانشناختی و رضایت زناشویی مادران باردار نخستزا مؤثر است و میتوان از این روش درجهت بهبود مشکلات روانشناختی مادران باردار استفاده کرد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |