زمینه و هدف: ازجمله بیماریهای شایع و مزمن عصر حاضر پرفشاری خون است که زمینهساز سایر بیماریها است. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی گروهدرمانی مبتنیبر پذیرش و تعهد بر استرس ادراکشده، نظمجویی شناختیهیجانی و رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلا به فشارخون بود.
روشبررسی: طرح پژوهش حاضر نیمهآزمایشی از نوع پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری دوماهه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی افراد مبتلا به فشارخون مراجعهکننده به مراکز درمانی شهر کیش در سال ۱۳۹۹ تشکیل دادند. نمونهٔ پژوهش ۳۲ نفر از بین داوطلبان واجد شرایط بود که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و بهصورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند. از مقیاس استرس ادراکشده (کوهن، ۱۹۸۳)، پرسشنامۀ نظمجویی هیجانی و شناختی (گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۱) و پرسشنامهٔ رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلا به فشارخون (هان و همکاران، ۲۰۱۴) برای جمعآوری دادهها استفاده شد. برنامهٔ گروهدرمانی مبتنیبر پذیرش و تعهد طی ده جلسه براساس بستهٔ آموزشی فورمن و هربت (۲۰۰۹) صرفاً برای گروه آزمایش ارائه شد. تحلیل دادهها ازطریق روش تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر، آزمونهای تی مستقل و تعقیبی بونفرونی با استفاده از نرمافزار SPSS نسخهٔ ۲۲ در سطح معناداری ۰٫۰۵ صورت گرفت.
یافتهها: اثر گروه بر متغیرهای هیجان منفی (۰٫۰۰۱>p)، رژیم غذایی (۰٫۰۰۸=p)، رژیم دارویی (۰٫۰۰۱>p) و مدیریت بیماری (۰٫۰۱۸=p) معنادار بود؛ اما بر متغیرهای استرس ادراکشدهٔ مثبت و منفی، هیجان مثبت و برچسب مواد غذایی معنادار نبود. اثر زمان و تعامل زمان و گروه بر متغیرهای استرس ادراکشدهٔ مثبت و منفی، هیجانهای مثبت و منفی، رژیم غذایی، رژیم دارویی، برچسب مواد غذایی و مدیریت بیماری معنادار بود (۰٫۰۰۱>p). در تمام متغیرهای مذکور بهجز استرس ادراکشدۀ منفی (۰٫۰۱۰=p)، بین میانگین نمرات مراحل پسآزمون با پیگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد که نشانگر ماندگاری مداخله در طول زمان است.
نتیجهگیری: با توجه به اثربخشی گروهدرمانی مبتنیبر پذیرش و تعهد بر هیجان منفی، رژیم غذایی، رژیم دارویی و مدیریت بیماری در بیماران مبتلا به فشارخون، بهتر است به مؤلفههای روانشناختی در افراد مبتلا به بیماریهای مزمن در کنار مؤلفههای جسمانی، توجه شود.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |