مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: امروزه مسائل و مشکلاتی به‌واسطهٔ معلولیت‌های کودکان استثنایی برای مادران آن‌ها به‌وجود می‌آید و آنان را به‌طور جدی درمعرض انواع تنش‌ها و آسیب‌های روانی قرار می‌دهد. این پژوهش با هدف مقایسهٔ استحکام روانی، انعطاف‌پذیری شناختی و سلامت روانی در مادران کودکان استثنایی با استرس والدگری بالا و پایین انجام شد.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر، از نوع علّی‌مقایسه‌ای شامل دو گروه مادران کودکان استثنایی دارای استرس والدگری بالا و پایین بود. جامعۀ آماری را تمامی مادران دارای کودکان استثنایی شهر اهواز در سال ۱۳۹۷ تشکیل دادند. از میان همهٔ مادران باتوجه به تعداد متغیرها درمجموع برای نمونه‌ای به حجم دویست نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس بررسی صورت گرفت. در ادامه بعد از حذف پرسشنامه‌های ناقص و مخدوش، تعداد ۱۸۰ پرسشنامهٔ باقیمانده (نود نفر در گروه استرس والدگری بالا و نود نفر در گروه استرس والدگری پایین)، تجزیه‌و‌تحلیل شد. به‌منظور گردآوری داده‌ها، پرسشنامهٔ استحکام روانی (ایرل و سیول، ۲۰۰۲)، شاخص استرس والدگری (آبیدین، ۱۹۹۰)، پرسشنامهٔ سلامت روان (دراگوتیس، لیپمن و کوی، ۱۹۷۷) و پرسشنامهٔ انعطاف‌پذیری شناختی (دنیس و وندروال، ۲۰۱۰) به‌کار رفت. داده‌ها با استفاده از نسخهٔ ۲۴ نرم‌افزار SPSS و با آنالیز واریانس چندمتغیری در سطح معناداری ۰٫۰۵ تحلیل شدند.
یافته‌ها: طبق یافته‌ها بین دو گروه مادران با استرس والدگری بالا و پایین به‌لحاظ متغیر‌های استحکام روانی (۰٫۰۱>p)، انعطاف‌پذیری شناختی (۰٫۰۱>p) و سلامت روانی (۰٫۰۱>p) تفاوت معنا‌داری وجود داشت.
نتیجه‌گیری: مادران دارای استرس والدگری پایین درمقایسه با مادران دارای استرس والدگری بالا، از سطوح بیشتر استحکام روانی، انعطاف‌پذیری شناختی و سلامت روانی برخوردار هستند؛ بنابراین، باتوجه به نقش متغیرهای پژوهش در کیفیت والدگری مادران کودکان استثنایی، درمانگران و مشاوران حوزهٔ استثنایی می‌توانند تمرکز بر مؤلفه‌های روانی مذکور را به‌منظور بهبود وضعیت خانواده‌های دارای کودک استثنایی به‌کار گیرند.