مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: همبودی اختلال اضطراب تعمیم‌یافته و اختلال افسردگی اساسی، بیشتر یک قاعده است تا یک استثنا. این پژوهش با هدف مقایسهٔ اثربخشی درمان شناختی-رفتاری، درمان فراتشخیصی مبتنی‌بر مکانیسم‌ها و درمان دارویی بر علائم اضطراب و افسردگی در زنان مبتلا به اختلالات هم‌زمان اضطراب تعمیم‌یافته و افسردگی اساسی انجام شد.
روش‌بررسی: در طرحی تک‌آزمودنی از نوع طرح خط پایهٔ چندگانه، از بین مُراجعان زن در فاصلهٔ زمانی ابتدا تا انتهای پاییز ۱۳۹۹ به مرکز مشاورهٔ هه‌ستیار و یکی از مطب‌های روان‌پزشکی شهرستان مریوان، شش نفر واجد ملاک‌های اضطراب تعمیم‌یافته و افسردگی اساسی به‌طور هم‌زمان، به‌صورت داوطلب وارد مطالعه شدند. آزمودنی‌ها سه نوع درمان شناختی-رفتاری و فراتشخیصی و دارودرمانی را دریافت کردند. مداخلات روان‌درمانی در دوازده جلسه به‌مدت سه ماه اجرا شد. شرکت‌کنندگان پرسش‌نامهٔ افسردگی بک-ویرایش دوم (بک و همکاران، ۱۹۹۶) و پرسش‌نامهٔ اضطراب بک (بک و استیر، ۱۹۹۰) را تکمیل کردند. داده‌ها با استفاده از تحلیل دیداری، شاخص تغییر پایا و درصد بهبودی تحلیل شدند. برای محاسبهٔ شاخص تغییر پایا از نرم‌افراز شاخص تغییر پایای لیدز استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، درصد بهبودی ایجادشده در علائم اضطراب در گروه درمان شناختی-رفتاری ۵۷درصد (۴٫۹=RCI) و در گروه دارودرمانی ۶۳درصد (۸٫۴=RCI) و در گروه درمان فراتشخیصی ۵۰درصد (۵٫۵=RCI) بود. همچنین، درصد بهبودی برای علائم افسردگی در گروه شناختی-رفتاری ۶۴درصد (۱٫۱۷=RCI) و در گروه فراتشخیصی ۵۵درصد (۶=RCI) و در گروه دارودرمانی ۵۶درصد (۱۱٫۲=RCI) بود.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش مشخص کرد، در شرایط همبودی اختلال اضطراب تعمیم‌یافته و اختلال افسردگی اساسی، دارودرمانی در کاهش علائم اضطراب و درمان شناختی-رفتاری در کاهش علائم افسردگی اثربخشی بیشتری دارد.