مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: تحرک و پویایی رفتار و نهادینه‌شدن در ادراک کودکان متأثر از نشاط و انبساط روحی در کانون خانه و تعاملات معلم است. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین مدل ارتباطی تأثیر جو عاطفی خانواده بر شادکامی با نقش واسطه‌ای رابطهٔ معلم-دانش‌آموز در دانش‌آموزان پسر چهارم و پنجم ابتدایی بود.
روش‌بررسی: روش پژوهش، تحلیلی‌همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه‌ٔ آماری را ۱۸۷۹ نفر از دانش‌آموزان پسر چهارم و پنجم ابتدایی ناحیۀ دوی شهرستان ساری تشکیل دادند که ۳۱۹ نفر به‌روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها، مقیاس جو عاطفی خانواده (هیلبرن، ۱۹۹۴) و پرسش‌نامهٔ تعامل معلم-دانش‌آموز (ووبلز و لوی، ۱۹۹۳) و پرسش‌نامهٔ شادکامی آکسفورد (هیلز و آرگیل، ۲۰۰۲) به‌کار رفت. به‌منظور تحلیل داده‌ها، از ضریب همبستگی پیرسون و روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSSنسخهٔ ۲۲ و AMOS نسخهٔ ۲۲ استفاده شد. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ بود.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، جو عاطفی خانواده اثر مثبت، مستقیم و معنادار بر رابطهٔ معلم-‌دانش‌آموز داشت (۰٫۶۵=β، ۰٫۰۰۱>p). جو عاطفی خانواده دارای اثر مثبت، مستقیم و معنادار بر شادکامی (۰٫۳۸=β، ۰٫۰۰۱>p) و رابطهٔ معلم-‌دانش‌آموز دارای اثر مثبت، مستقیم و معنادار بر شادکامی (۰٫۵۱=β، ۰٫۰۰۱>p) بود. اثر غیرمستقیم جو عاطفی خانواده بر شادکامی معنادار بود (۰٫۳۳=β، ۰٫۰۰۱>p). شاخص‌های نکویی برازش از برازش مطلوب الگو با داده‌های گردآوری‌شده حمایت کرد (۰٫۰۶=RMSEA، ۰٫۹۷AGFI=، ۰٫۹۴GFI=، ۰٫۹۴CFI=).
نتیجه‌گیری: براساس نتایج، جو عاطفی خانواده ضمن داشتن اثر مستقیم و معنا‌دار بر شادکامی در دانش‌آموزان، به‌صورت غیرمستقیم نیز با افزایش رابطهٔ معلم-دانش‌آموز سبب بهبود شادکامی آن‌ها می‌شود.