چکیده
زمینه و هدف: افراد مبتلا به اختلال وسواس فکریعملی باید رفتارهای وسواسگونهٔ خود را انجام دهند تا از شر افکارشان خلاص شوند؛ اما این راحتی موقت است. انجامندادن روال وسواسی باعث ناراحتی و اضطراب شدید فرد میشود؛ ازاینرو شناخت نگرانیهای وسواسگونه ضروری بهنظر میرسد. در این مطالعه هنجاریابی، روایی و پایایی مقیاس خود و نگرانیهای وسواسگونه در دانشجویان بررسی شد.
روشبررسی: این پژوهش بهلحاظ هدف، از نوع توسعهٔ ابزار و تحقیقی روششناختی بود. جامعهٔ آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاههای تهران در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ و تعدادی از بیماران بالینی مراجعهکننده به مراکز مشاورهٔ شهر تهران را تشکیل دادند که دارای تشخیص اختلال وسواس-بیاختیاری بودند. از بین این افراد، ۳۲۳ نفر بهروش نمونهگیری تصادفی خوشهای مرحلهای بهعنوان آزمودنیهای پژوهش انتخاب شدند. بررسی پایایی مقیاس خود و نگرانیهای وسواسگونه (گارسیا-سوریانو و همکاران، ۲۰۱۲) ازطریق ارزیابی همسانی درونی و نیز روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوا و روایی صوری انجام گرفت. تحلیل عاملی تأییدی بهمنظور ارزیابی ساختار عاملی (روایی سازه)، روایی همگرا (همبستگی با پرسشنامههای افسردگی بک و اضطراب بک و باورهای وسواسی) و روایی افتراقی، برای مقایسهٔ میانگین نمرات دو گروه افراد مبتلا به اختلال وسواس-بیاختیاری و افراد سالم بررسی شد. تمامی تحلیلهای آماری در نرمافزارهای Amos و SPSS نسخهٔ ۲۵ صورت گرفت.
یافتهها: ساختار عاملی مقیاس خود و نگرانیهای وسواسگونه در نمونهٔ ایرانی رد نشد. شاخصهای برازش مدل برابر با ۰٫۸۹۱=TLI و ۰٫۹۰۱=CFI و ۰٫۹۴=NFI و ۰٫۹۰۴=IFI و ۰٫۰۵۶=RMSEA، بهدست آمد. مقادیر آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه ۰٫۹۴، جمعکردن ارزشها یا احتکار ۰٫۸۹، حفظ اصول اخلاقی ۰٫۹۱ و مسئولیتپذیری درقبال دیگران ۰٫۸۵ بود. بررسی روایی محتوا با نظر متخصصان روانشناسی دربارهٔ گویهها صورت گرفت و دامنهٔ نسبت روایی محتوا (CVR) برای هر سؤال بررسی شد که بین ۰۰٫۸تا۱ بهدست آمد. همچنین ضرایب همبستگی سه بُعد پرسشنامه شامل جمعکردن ارزشها یا احتکار و حفظ اصول اخلاقی/مذهبی و مسئولیتپذیری درقبال دیگران با پرسشنامهٔ افسردگی بک بهترتیب ۰٫۴۰ و ۰٫۱۱ و ۰٫۱۳، با پرسشنامهٔ اضطراب بک بهترتیب ۰٫۴۳ و ۰٫۱۴ و ۰٫۱۵، با پرسشنامهٔ باورهای وسواسی بهترتیب ۰٫۶۷ و ۰٫۵۳ و ۰٫۴۲ بود. برای تعیین روایی افتراقی، مؤلفههای ابزار پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری و تحلیل واریانس تکمتغیری سه مؤلفهٔ جمعکردن ارزشها یا احتکار و حفظ اصول اخلاقی/مذهبی و مسئولیتپذیری درقبال دیگران بین گروه بهنجار (۲۱۲ نفر) و گروه بالینی دارای اختلال وسواس (۱۱۰ نفر) مقایسه شد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد، از نظر ترکیب متغیرهای وابسته بین دو گروه تفاوت معنادار وجود دارد (۰٫۰۵۲=۲Ƞ و ۰٫۰۵>p و ۵٫۷۸۶=F).
نتیجهگیری: یافتههای پژوهش حاضر نشان داد، این مقیاس، ابزاری تشخیصی مناسب برای شناسایی میزان نگرانیهای وسواسگونهٔ افراد بزرگسال است.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |