چکیده
زمینه و هدف: محرومیت اقتصادی-اجتماعی از اشکال بسیار مهم ناتوانی اجتماعی است. سلامت روان دختران نوجوان مناطق محروم تحتتأثیر وضعیت اقتصادی-اجتماعی دشوار آنها قرار دارد. ازطرفی خشونت در رابطهٔ صمیمانه با جنس مخالف برای دختران نوجوان محروم، عاملی آسیبزا برای سلامت جسم و روان با پیامدهای درازمدت است و دختران نوجوان محروم آمادگی لازم برای مواجهه با این چالش را ندارند؛ ازاینرو هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان مبتنیبر پذیرش و تعهد بر پذیرش بیقیدوشرط خود و انگیزهٔ پیشرفت دختران نوجوان مناطق محروم شیراز با تجربهٔ خشونت در رابطهٔ صمیمانه با جنس مخالف، بود.
روشبررسی: روش این پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی دختران ۱۴تا۱۷سالهٔ ساکن در مناطق محروم شیراز تشکیل دادند که تجربهٔ خشونت در رابطهٔ صمیمانه با جنس مخالف داشتند. برای شناسایی دخترانی که خشونت در رابطهٔ صمیمانه با جنس مخالف را تجربه کردهاند، از نسخهٔ اصلاحشدهٔ هشتمادهای مقیاس راهکنشهای تعارض (اریکسون و همکاران، ۲۰۱۰) استفاده شد. در ابتدا ۳۴ دختر داوطلب واجد شرایط، بهروش نمونهگیری هدفمند وارد مطالعه شدند و بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. بیستوچهار نفر از این افراد (هر گروه دوازده نفر) تا انتهای پژوهش مشارکت داشتند. گروه آزمایش طی دوازده جلسهٔ هفتاددقیقهای، مداخلهٔ گروهی مبتنیبر درمان پذیرش و تعهد را دریافت کرد؛ درحالیکه برای گروه گواه در این مدت مداخلهای ارائه نشد. برای جمعآوری دادهها، پرسشنامهٔ پذیرش بیقیدوشرط خود (چمبرلین و هاگا، ۲۰۰۱) و آزمون انگیزهٔ پیشرفت (هرمنس، ۱۹۷۰) بهکار رفت. دادهها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس در نرمافزار SPSS نسخهٔ ۲۲ تجزیهوتحلیل شدند. سطح معناداری آزمونها ۰٫۰۵ بود.
یافتهها: نتایج نشان داد، پس از حذف اثر پیشآزمون، درمان مبتنیبر پذیرش و تعهد بر افزایش پذیرش بیقیدوشرط خود (۰٫۰۱۱=p) و انگیزهٔ پیشرفت (۰٫۰۰۲=p) دختران نوجوان مناطق محروم دارای تجربهٔ خشونت رابطهٔ صمیمانه با جنس مخالف مؤثر است؛ همچنین باتوجه به مجذور اتا، افزایش میانگین هریک از متغیرهای پذیرش بیقیدوشرط خود و انگیزهٔ پیشرفت بهترتیب ۲۶٫۹درصد و ۳۸درصد متأثر از مداخله با درمان مبتنیبر پذیرش و تعهد است.
نتیجهگیری: براساس یافتههای پژوهش، درمان مبتنیبر پذیرش و تعهد بر افزایش پذیرش بیقیدوشرط خود و انگیزهٔ پیشرفت دختران نوجوان مناطق محروم شیرازی که تجربهٔ خشونت در رابطهٔ صمیمانه با جنس مخالف داشتند، دارای تأثیر مثبتی بود.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |