مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: اثرات منفی داشتن کودک کم‌توان یا ناتوان موجب ایجاد تنش و فشار در اعضای خانواده به‌خصوص مادر می‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخلات تمرین با اسب بر شاخص‌های روان‌شناختی و کیفیت زندگی مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ۵تا۱۰ساله انجام شد.
روش‌بررسی: روش تحقیق مطالعهٔ حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ۵تا۱۰سالهٔ شهر مشهد تشکیل دادند. به این منظور، شناسایی سی کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ۵تا۱۰ساله با روش نمونه‌گیری دردسترس صورت گرفت و مادران واجد شرایط و داوطلب آن‌ها به‌عنوان نمونه‌های آماری وارد مطالعه شدند. سپس به‌طور تصادفی در دو گروه پانزده‌نفری آزمایش و گواه قرار گرفتند. در این پژوهش برای جمع‌آوری داده‌ها دربارۀ متغیرها، مقیاس بهزیستی روان‌شناختی ریف (ریف، ۱۹۸۰)، پرسش‌نامهٔ کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی (ویر و شربورن، ۱۹۹۲)، پرسش‌نامۀ شادکامی آکسفورد (هیلز و آرگیل، ۲۰۰۲) و مقیاس رضایت از زندگی (دینر و همکاران، ۱۹۸۵) به‌کار رفت. پس از انتخاب و دسته‌بندی افراد در گروه‌های تمرین با اسب و گواه، از هر دو گروه (مادران کودکان) پیش‌آزمون گرفته شد. گروه آزمایش به‌مدت هشت هفته و هر هفته سه جلسهٔ یک‌ساعته به تمرین با اسب پرداخت. گروه گواه در این مدت تمرین خاصی نداشت و تنها در پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه آزمایش شرکت کرد. لازم به ذکر است، در طی مدت تمرین با اسب مادران کودکان را همراهی کردند. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل کوواریانس در سطح معناداری ۰٫۰۵ توسط نرم‌افزار SPSS استفاده شد.  
یافته‌ها: نتایج نشان داد، مادران گروه تمرین با اسب بعد از مداخلهٔ تمرینی کودکانشان درمقایسه با گروه گواه در شاخص‌های بهزیستی روان‌شناختی، رضایت از زندگی، شادکامی و کیفیت زندگی، به‌طور معناداری وضعیت بهتری داشتند (۰٫۰۰۱>p).
نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج پژوهش، استفاده از مداخلهٔ تمرین با اسب بر ارتقای شاخص‌های روان‌شناختی و کیفیت زندگی مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم مفید و مؤثر است.