مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: بهینه‌سازی آموزش مهارت‌های حرکتی در افراد دارای اختلال طیف اوتیسم یکی از مسائل پیش روی متخصصان است. مطالعهٔ حاضر با هدف مقایسهٔ اثربخشی یادگیری قیاسی و یادگیری آشکار در اکتساب یک مهارت ورزشی در افراد دارای اختلال طیف اوتیسم انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه‌تجربی بود که به‌صورت پیش‌آزمون و پس‌آزمون با یک گروه گواه و دو گروه تجربی انجام شد. از بین اعضای انجمن اوتیسم ایران، ۳۶ فرد دارای اختلال طیف اوتیسم داوطلب واجد شرایط به‌طور هدفمند وارد مطالعه شدند و در سه گروه دوازده‌نفری یادگیری قیاسی و یادگیری آشکار و گواه قرار گرفتند. شرکت‌کنندگان گروه‌های آزمایشی در چهار جلسه، تمرین متناسب با گروه خود را انجام دادند؛ اما گروه گواه فقط در اندازه‌گیری‌ها شرکت کرد. در پایان تمرینات شرکت‌کنندگان نیزه را پرتاب کردند و مسافت پرتاب نیزه به‌عنوان متغیر وابسته ثبت شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌ تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر، آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه و آزمون‌های تعقیبی توکی و بونفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۱ صورت گرفت. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، اثر زمان در طی جلسات تمرین از مراحل پیش‌آزمون تا انتقال معنا‌دار بود (۰٫۰۰۱>p)؛ همچنین اثر گروه معنا‌دار بود که نشان از تفاوت عملکرد گروه‌ها صرف‌نظر از مرحلهٔ اندازه‌گیری داشت (۰٫۰۰۱>p). اثر تعاملی گروه و مراحل اندازه‌گیری نیز معنادار بود که بیانگر روند متفاوت تغییرات گروه‌ها در مراحل مختلف بود (۰٫۰۰۱>p). مقایسهٔ گروه‌ها در مرحلهٔ انتقال مشخص کرد، گروه یادگیری قیاسی درمقایسه با گروه یادگیری آشکار و گروه گواه عملکرد بهتری داشت (۰٫۰۰۱>p) و گروه یادگیری آشکار درمقایسه با گروه گواه دارای عملکرد بهتری بود (۰٫۰۰۱>p).
نتیجه‌گیری: با درنظرداشتن ویژگی‌های افراد دارای اختلال طیف اوتیسم، به‌منظور فراگیری مهارت‌ حرکتی جدید، یادگیری قیاسی می‌تواند برای این افراد، مزایای بیشتری به‌همراه داشته باشد.